როდის ვნებს ბავშვს ზედმეტი თავისუფლება — სამი შეცდომა, რომელსაც თითქმის ყველა მშობელი უშვებს

უამრავი წიგნი, სტატია და ლექცია არსებობს „თანამედროვე“ აღზრდის მეთოდებზე. თუმცა ამ ტენდენციების უმეტესობა უარყოფს წარსულ გამოცდილებას: მკაცრი საზღვრების ნაცვლად — სრული თავისუფლება, მშობლის ავტორიტეტის ნაცვლად — მშობელთან მეგობრობა, წესების ნაცვლად — მათი სრული არარსებობა. ხშირად გაიგონებთ, ერთ უკიდურესობას გავექეცით და მეორეში აღმოვჩნდითო. ხშირად ეს მართალიცაა – უკიდურესობები კი ბავშვებისთვის საზიანოა.

დავაკვირდეთ სამ ყველაზე პრობლემურ ტენდენციას.

1. ზედმეტი თავისუფლება

„თავისუფალი აღზრდა“ ხშირად საზღვრების სრულ არარსებობაში და დაუშვებელ ქცევებში ერევათ. მშობლები ყველაფერს უთმობენ ბავშვს, თითქოს ასე აძლიერებენ მასში თავდაჯერებულობას. რეალურად კი ბავშვი უფრო მეტად შფოთავს.

ასეთი აღზრდის რისკია გაურკვევლობა, დაძაბულობა, არასტაბილურობა.

ბავშვს სჭირდება საზღვრები, წესები და ნორმები — ეს არის მისი უსაფრთხოების საფუძველი. როდესაც წესები არ არსებობს, ბავშვი თავს არ გრძნობს დაცულად: არ იცის, სად გადის „ზღვარი“, რა შეიძლება და რა — არა.

ეს არ ნიშნავს ისევ უკიდურეს სიმკაცრეში დაბრუნებას. საჭიროა კარგად შერჩეული, რამდენიმე მყარი წესი, რომელსაც არც ბავშვი და არც მშობელი არ დაარღვევს.

მაგალითად: თუ ვამბობთ, რომ პლანშეტზე თამაში მხოლოდ ერთი საათით შეიძლება, ეს წესი — უპირობოდ უნდა შესრულდეს. „არა“ ნიშნავს „არას“, მიუხედავად იმისა, როგორ რეაგირებს ბავშვი — ტირილით, გაბრაზებით თუ მანიპულირებით.

რამდენიმე მტკიცე „არა“ საკმარისია, რომ ბავშვმა იგრძნოს — სწორედ აქედან იწყება რეალური თავისუფლება და არა ქაოსი.

2. მცდელობა, რომ მშობელი ბავშვს გაუტოლდეს,მეგობარი გახდეს

დღეს პოპულარული გახდა ფრაზა: „მე და ჩემი შვილი მეგობრები ვართ“. ზოგი დედა ამაყად ამბობს, რომ შვილი მას სახელით მიმართავს. თითქოს ეს სიახლოვის ნიშანია, მაგრამ სინამდვილეში ბავშვის ცხოვრებას ართულებს.

აღზრდის რისკი: ბავშვისთვის დაკისრებული ზედმეტი პასუხისმგებლობა და დაბნეულობა.

ოჯახში ყოველთვის არსებობს იერარქია. მშობლის როლია — ზრუნვა, წესების დაწესება, მიმართულების მიცემა. ბავშვის როლია — სწავლა, მცდელობა, შეცდომები, პროტესტი. თუ მშობელი ბავშვის „თანასწორი“ ხდება, კონტროლის ბერკეტს კარგავს.

სწორედ ამიტომ მშობელი მეგობარი ვერ იქნება — მაგრამ შეიძლება იყოს თბილი, იმედიანი, მოსიყვარულე და პატივისცემით სავსე უფროსი, რომელიც თავის როლს ბოლომდე ასრულებს.

გააგრძელეთ კითხვა: