რა გავლენას მოახდენს კლიმატის ცვლილება ტურიზმის მომავალზე – ლაშა ჩხაიძის რუბრიკა

“გურიაTV” -ის ვებ-გვერდზე სიახლეა. ამიერიდან მკითხველს საშუალება ექნება საკმაოდ საინტერესო ავტორის რუბრიკას მიადევნოს თვალი. ლაშა ჩხაიძე, რომელიც ვენის უნივერსიტეტის მაგისტრია, “გურიაTV”-ის მკითხველისთვის სტატიებს სხვადასხვა საინტერესო და აქტუალურ თემაზე დაწერს. ლაშა ჩხაიძე წარმოშობით გურულია. ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფელ მამათში დაიბადა. თსუ დაამთავრა. ამის შემდეგ კი სასწავლებლად ამერიკაში წავიდა. ბოლო 6 წელია ავსტრიაში ცხოვრობს, შეისწავლა პოლიტიკური მეცნიერებები და ისტორია ვენის უნივერსიტეტში და აქვს ისტორიკოსის მაგისტრის ხარისხი ვენის უნივერსიტეტში. ლაშა ჩხაიძის რუბრიკის პირველი სტატია თანამედროვეობის ერთ-ერთ აქტუალურ და პრობლემურ საკითხს, კლიმატის ცვლილებას ეხება. რუბრიკაში კლიმატის ცვლილება და ამ მიმართულებით სპეციალისტების პროგნოზები ტურიზმის სფეროს კონტექტსში არის მიმოხილული.

რამდენიმე თვის წინ გავრცელდა სატელიტური ფოტოები, სადაც ასახული იყო  ანტარქტიდაში საიმპერატორო პინგვინების ათეულობით ათასი ბარტყის სიკვდილი, ეს სამწუხარო შემთხვევა კი ზღვაში ყინულის დნობამ გამოიწვია. თავის მხრივ, ყინულის დნობა ანტარქტიდაზე დიდი ხანია მსჯელობის საგანია და მას კლიმატის ცვლილებებს უკავშირებენ. ამ თეორიას ყავს თავისი მოწინააღმდეგეები, მათგან ყველაზე ცნობილი, მოგეხსენებათ, დონალდ ტრამპია, შეერთებული შტატების ყოფილი პრეზიდენტი, რომელიც მალე ისევ შეეცდება სკამის დაბრუნებას.

ა.შ.შ.-ის რესპუბლიკურ პარტიაში, გარდა ტრამპისა, არიან პრეზიდენტობის კანდიდატობის მსურველები, ვისაც კლიმატის ცვლილებების იდეისა არ სჯერათ. ასეთია ფლორიდის გუბერნატორი რონ დესანტისი, ტრამპის შემდეგ რეიტინგის მეორე კაცი ბოლოდროინდელი გამოკითხვებით. მსგავს პოზიციაზეა კიდევ ერთი პრეზიდენტობის მსურველი რესპუბლიკელი, 38 წლის ენტერპრენერი ვივეიკ რამასვამი, რომელმაც ამასწინათ ტელევიზიით განაცხადა, რომ კლიმატის ცვლილებები ტრიუკია და ამით ხელახალი შოკი გამოიწვია დასავლეთის ლიბერალურ წრეებში. ჯო ბაიდენის ტვიტერ-ექაუნთს შესაშური რეაქცია ჰქონდა ამ გამოსვლაზე და სოციალურ ქსელში დატვიტა: “Climate change is real, by the way.” ანუ რეალურია ეს საფრთხე, რეალურიო.

რესპუბლიკელების პოზიცია დარგის ექსპერტებში გაღიზიანებას იწვევს.  ეს პარტია არა მხოლოდ ამერიკელი ერის, არამედ პლანეტის საფრთხეც არისო, განაცხადა ერთმა ცნობილმა კლიმატოლოგმა პენსილვანიის უნივერსიტეტიდან. ისიც აღსანიშნავია, რომ რამასვამის გადაცემაში დამსწრე აუდიტორიამ ობსტრუქცია მოუწყო.

ასეთი ამბავია ახლა ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ევროპაში კი იმაზე სწუხან, ისტორიაში ყველაზე ცხელი ზაფხული რომ იყო წელს.

გერმანიის ჯანდაცვის მინისტრი, კარლ ლაუტერბახი შვებულებას იტალიაში ატარებდა და გაუსაძლისი სიცხისგან შეწუხებულმა დატვიტა, კლიმატის ცვლილება სამხრეთ ევროპას ანადგურებს, თუკი ასე გაგრძელდა, აქაურ საზღვაო კურორტებს მომავალი აღარ ექნება და მათი ერა წარსულს ჩაბარდებაო.

მსოფლიო ტურიზმის ლიდერი ევროპის კონტინენტია, 900 მილიონი საერთაშორისო მოგზაურიდან 2022 წელს 585 მილიონი სწორედ ევროპაში ისვენებდა. პირდაპირი გენერირების გზით ევროკავშირის მთლიანი შიდა პროდუქტის 5%  ტურიზმისგან იწარმოება, 10%-ზე მეტი კი არაპირდაპირი გზით. ზოგი ევროპული ქვეყანა ძალიანაა დამოკიდებული ტურიზმზე, მაგალითად ხორვატიის მთლიანი შიდა პროდუქტის 26% ამ სექტორზე მოდის, საბერძნეთის – 18%, ესპანეთის – 13% და იტალიის – 10%.

აღნიშნულ სექტორს პირდაპირ ემუქრება კლიმატის ცვლილებებით გამოწვეული საფრთხე. როგორც ვთქვით, სამხრეთ ევროპაში არანორმალურად ცხელი ზაფხული იყო, სიცილიის მთავარ ქალაქ პალერმოში 47° ცელსიუსი სიცხე დაფიქსირდა, რამაც კუნძულზე ხანძრები გამოიწვია. საბერძნეთის მთავრობას სწორედ ასეთი სიცხისაგან წარმოქმნილი ხანძრების გამო კუნძულ როდოსიდან და კორფუდან ათიათასობით ტურისტის გამოყვანა მოუხდა. ესსპანეთსაც ჰქონდა ხანძრის პრობლემები, როცა ქალაქ ტენერიფეს ათასობით მაცხოვრებელს მოუწია სახლის მიტოვება. სლოვენია, ავსტრია და ხორვატია კი წყალდიდობებმა დააზარალა.

მიუხედავად პრობლემებისა, ევროპაში კარგი ტურისტული სეზონი იყო, მიზეზად კი კოვიდ შეზღუდვების მოხსნა დასახელდა.

ბევრი ექსპერტი ავად წინასწარმეტყველებს, რომ ევროპული ამინდი უფრო ცხელი და მშრალი უნდა გახდეს, ამიტომ მოხშირდება ხანძრები და წყალდიდობები, რა თქმა უნდა, ტურისტების ნაკადი იკლებს, ეს კი მძიმედ აისახება მათთვის, ვინც პურის ფულს ტურიზმის სფეროში შოულობს. ჯერჯერობით, ხმელთაშუა ზღვისპირეთს კონკურენტი არ ყავს კონტინენტზე, კარგად მოგვეხსენება, რომ ჩრდილოეთის მიმართულება არამიმზიდველია დამსვენებელთათვის თავისი ბალტიის ზღვით, გერმანიით, აღმოსავლეთ ევროპით და სკანდინავიით. აღნიშნული ადგილები არცაა მასობრივი ტურიზმისთვის კარგად აღჭურვილი და ამინდიც ძალიან არასტაბილურია. მათთვის კარგი ამბავი ისაა, რომ ტურიზმის ტრენდები ნელ-ნელა იცვლება ხოლმე. 50-იან წლებში გერმანელებისთვის პოპულარული დასვენების ადგილი ავსტრიის გადაღმა ქვეყნებში იყო, 80-იანი წლებიდან კი მათ ფავორიტ გასარუჯ ადგილად ესპანეთია ქცეული. ასე შეიცვალა ტრენდი 30 წლის განმავლობაში და მომდევნო 30 წელშიც, სავარაუდოდ, დღევანდელისაგან განსხვავებული რეალობა გვექნება.

შორეულ პერსპექტივაში, ბალტიისპირეთის სანაპიროები უნდა მოემზადონ, ჩაანაცვლონ ხმელთაშუაზღვისპირელი კოლეგები. არსებობს მეორე ალტერნატივაც, შვებულების აღება გაზაფხულზე ან შემოდგომით, რითაც დამსვენებლები თავიდან აირიდებენ ზაფხულის  ხვატს და ეს მოდელი ხელს შეუწყობს გადატვირთული ტურისტული მექების განტვირთვას, როგორიცაა ხოლმე აგვისტოს ბარსელონა, ვენეცია ან დუბროვნიკი. ასე გამოდის, ევროპულ ტურიზმს მოუწევს კლიმატის ცვლილებებთან ადაპტაცია.

ლაშა ჩხაიძე.

სტატია მომზადებულია  bbc-ის, france24-ის და economist-ის მასალებზე დაყრდნობით.