თუ წონის დაკლება ან შენარჩუნება არასდროს გიჭირდათ, ასაკის მატებასთან ერთად კი ყველაფერი შეიცვალა, მარტონი ნამდვილად არ ხართ. ეს გასაკვირი არაა, რადგან წლების გასვლის პარალელურად, ორგანიზმი ჩვენს მცდელობებზე ისე ვეღარ რეაგირებს, როგორც ახალგაზრდობაში.
პირიქით, რაც დრო გადის, ჩვენს სხეულს ზედმეტი კილოგრამები ბუნებრივად ემატება, რაც ზოგ შემთხვევაში ჭარბწონიანობასაც იწვევს. ამის რისკი 40-59 წლის ასაკის ადამიანებში განსაკუთრებით იზრდება, 60-ს ზემოთ კი ოდნავ მცირდება. წინამდებარე სტატიაში სწორედ აღნიშნული პრობლემის მიზეზებზე გესაუბრებით.
1. ასაკთან დაკავშირებული კუნთების ატროფია
კუნთების მასა 30 წლის ასაკიდან დაწყებული, ყოველ დეკადაში 3-დან 8 პროცენტამდე მცირდება, რასაც სარკოფენია ეწოდება. ამას ხელს უწყობს პასიური ცხოვრების სტილი, ფიზიკური აქტივობებისთვის ხელის შემშლელი დაავადებები, როგორიცაა, მაგალითად, ართრიტი და სხვა.
კუნთი კალორიების წვის პროცესში მონაწილეობს, მაშინაც კი, როცა უმოძრაოდაა. ამის მიუხედავად, თუ არ ვარჯიშობთ, ამ ქსოვილის მასა იკლებს და ორგანიზმსაც უფრო ცოტა კალორია ესაჭიროება. შესაბამისად, როცა შუა ხნის ასაკში ისევე ვიკვებებით, როგორც ახალგაზრდობაში, წონის მომატების რისკის ქვეშ ვართ.
2. შენელებული მეტაბოლიზმი
კუნთების ატროფია მეტაბოლიზმის, ანუ ნივთიერებათა ცვლის შენელებას განაპირობებს. ესაა პროცესი, რომლის დროსაც საკვების სახით მიღებული კალორიები ენერგიად გარდაიქმნება. თუ სხეულში ცხიმის რაოდენობა კუნთისას აჭარბებს, კალორიები ისე სწრაფად ვეღარ იწვება.
მნიშვნელოვანია ისიც, თუ რამდენად აქტიურები ვართ, რადგან ვარჯიშისას ან უბრალოდ სიარულისას მეტაბოლიზმი ჩქარდება. საგულისხმოა, რომ ამ პროცესში დიდი როლი აქვს სქესს, სხეულის ზომას და ჯანმრთელობის ზოგად მდგომარეობასაც.
3. ჰორმონალური ცვლილებები
როგორც ცნობილია, შუახნის ასაკში ქალებისა და კაცების სხეულში ჰორმონალური ცვლილებები მიმდინარეობს, რაც ზედმეტი კილოგრამების მომატებით სრულდება ხოლმე. პირველ შემთხვევაში მენოპაუზის დროს ესტროგენის დონე საგრძნობლად იკლებს და ცხიმი მუცლის არეში გროვდება. იზრდება მაღალი წნევის, ქოლესტერინის, დიაბეტისა და გულის დაავადებების რისკიც. მენოპაუზამდელ პერიოდში კი გუნება-განწყობის ცვლილებები ფიქსირდება, რაც ჯანსაღი დიეტის დაცვასა და ვარჯიშის გეგმის მიყოლას ართულებს.