
როდესაც სიტყვა “ბოტოქსი” გვესმის, პირველი რაც გვახსენდება არის ცნობილი ადამიანების სახეები,
არაბუნებრივად დაჭიმული, გლუვი სახის კანით დამოცულობითი ტუჩებით. მაგრამ ბოტოქსი არ არის მხოლოდ “სილამაზის ინექციები“. უფრო მეტიც, ეს ნივთიერება თავდაპირველად არ იყო განკუთვნილი კოსმეტოლოგიაში გამოსაყენებლად.
რა არის ბოტოქსი?
სიტყვა „ბოტოქსი“ უკვე ფართო მოხმარების სიტყვად იქცა, მაგრამ ზოგადად ის არის წამლის ერთ–ერთი სავაჭრო სახელწოდება, რომლის აქტიური ინგრედიენტია ბოტულინის ტოქსინი – კაცობრიობისთვის ცნობილი ერთ–ერთი ყველაზე ძლიერი შხამი. მეცნიერთა შეფასებით, ამ ნივთიერების კრისტალური ფორმის მხოლოდ ერთი გრამი საკმარისია მილიონი ადამიანის მოსაკლავად, ხოლო რამდენიმე კილოგრამს შეუძლია გაანადგუროს პლანეტის მთელი მოსახლეობა.
ბოტულინის ტოქსინს წარმოქმნის ბაქტერია Clostridium botulinum. ეს არის ბოტულიზმის გამომწვევი აგენტი, მძიმე, სიცოცხლისათვის საშიში დაავადება, რომლის დროსაც ბოტულინის ტოქსინი, ზემოქმედებს ნერვულ სისტემაზე.
თუმცა, კოსმეტოლოგიასა და მედიცინაში გამოიყენება ბოტულინის ტოქსინის მიკროსკოპული დოზები. ასეთ დოზებში ეს ნივთიერება არ კლავს, პირიქით, სარგებელი მოაქვს.
როგორ მუშაობს ბოტოქსი?
ბოტოქსი არის ნეიროტოქსინი. ასეთი ნივთიერებები გავლენას ახდენს ნერვულ სისტემაზე, არღვევს ნერვული სიგნალების გადაცემას, რომლებიც ასტიმულირებენ კუნთების შეკუმშვას.
კუნთის შეკუმშვის მიზნით, ნერვები ათავისუფლებენ აცეტილქოლინს ნერვული დაბოლოებების კუნთოვან უჯრედებთან შეერთების ადგილზე. აცეტილქოლინი არსებულ რეცეპტორებზე ზემოქმედებით იწვევს უჯრედების შეკუმშვას ან დამოკლებას.
ბოტოქსის ინექციები ხელს უშლის აცეტილქოლინის გამოყოფას, რაც ხელს უშლის კუნთოვანი უჯრედების შეკუმშვას. ამრიგად, ტოქსინი იწვევს კუნთების დროებით დამბლას, ისინი დუნდება, რაც არა მხოლოდ ხელს უწყობს სახის ნაოჭების გადასწორებას, არამედ სასარგებლოა ზოგიერთი კუნთოვანი და ნევროლოგიური დაავადების დროს.
რისთვის გამოიყენება ბოტოქსი მედიცინაში?
1. ოფთალმოლოგია
ბოტოქსის მოქმედება, შეამსუბუქოს კუნთების სპაზმი გამოიყენება ბლეფაროსპაზმის და სტრაბიზმის სამკურნალოდ, რაც დაკავშირებულია კუნთის ტონუსის დარღვევასთან, რომელზეც დამოკიდებულია თვალის კაკლის მოძრაობა.
2. ჰიპერჰიდროზი (იღლიებში ჭარბი ოფლიანობა)
ცნობილია, რომ საოფლე ჯირკვლები რეაგირებენ სტრესზე, მომატებულ ტემპერატურასა და ფიზიკურ დატვირთვაზე ოფლის აქტიური გამოყოფით. მაგრამ ჰიპერჰიდროზის შემთხვევაში, ნერვული სისტემის არანორმალური აქტივობის შედეგად, საოფლე ჯირკვლებში აცეტილქოლინი ჭარბად გამომუშავდება. ვინაიდან ბოტოქსს აქვს აცეტილქოლინის გამომუშავების დაბლოკვის უნარი, ჭარბი ოფლიანობა წყდება.
3. ქრონიკული შაკიკი