უშლის თუ არა ხელს “გლანდები” მეტყველების განვითარებას და წარმოადგენს თუ არა “ადენოიდები” სერიოზულ პრობლემას

სამწუხაროდ, “ადენოიდების” დიაგნოზი ძალიან ხშირია მცირეწლოვან ბავშვებში. ადენოიდები, ანუ ფარინგეალური ტონზილი, ლიმფოიდური ქსოვილის ერთობლიობაა ნაზოფარინქსის ლორწოვან გარსში. მისი ფუნქცია ზედა სასუნთქი გზების პათოგენური მიკროორგანიზმების დაცვაა. მაგრამ ზოგჯერ ეს ქსოვილი იმდენად იზრდება, რომ ბავშვს სუნთქვა უჭირს, აწუხებს ანგინა, ზოგადი სისუსტე, უმადობა, სპეციფკიური არასასიამოვნო სუნი პირიდან, დაღლილობა, უმიზეზო ავადობა, მოთამაშე ტემპერატურა, სიარულის დროს აქვს ჩივილი, რომ დაიღალა, ფეხები სტკივა და ასე შემდეგ, მდგომარეობა ექიმმა უნდა შეაფასოს. ავადობის ხარისხსაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. თან ერთვის ვიზუალური შეფასებაც და სპეციალისტი ინდივიდუალურად წყვეტს, სჭირდება თუ არა კონკრეტულ პაციენტს ოპერაცია.

თუმცა არსებობს ე.წ. გლანდებისგან გამოწვეული სხვა პრობლემებიც, რომლებზეც ლოგოპედები ამახვილებენ ყურადღებას.

შედეგი #1. შეიძლება დაირღვეს თანკბილვა

სუნთქვის პროცესი ცხვირით იწყება და ცხოვრების პირველი 6 თვის განმავლობაში ბავშვი ჩვეულებრივ სუნთქავს ცხვირით. ფიზიოლოგიურმა ბუნებამ უზრუნველყო, რომ ბავშვი მუდმივად და ძალიან აქტიურად იკვებება დედის რძით, ხოლო კვების დროს მას არ უნდა უჭირდეს სუნთქვა.

თუმცა ცხვირი არ არის მხოლოდ სუნთქვის ორგანო. როდესაც მასში ჰაერი შედის, დათბობა და გამწმენდი პროცესებიც ხდება. გემოვნების აღქმაც ყნოსვით იწყება: ყველა ზრდასრული გაიხსენებს, თუ რა ძნელია საჭმლის გემოს ამოცნობა ავადმყოფობის პერიოდში, როდესაც ცხვირი გაჭედილია. ბევრ არომატს სწორედ ცხვირით აღვიქვამთ.

ცხვირით სუნთქვის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანა ის თანკბილვის ფორმირებაა.

როგორ ხდება ეს?

იმისათვის, რომ თანკბილვა სწორად ჩამოყალიბდეს, მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ცხვირით სუნთქვა, არამედ არტიკულაციის ყველა ორგანოს განვითარებასთან დაკავშირებული პრობლემების თავიდან აცილება, რადგან ენა აქტიურ მონაწილეობას იღებს თანკბილვის ფორმირებაში.

როდესაც ბავშვი იბადება, ენა მთელ პირის ღრუს იკავებს. სიცოცხლის პირველ თვეებში ბავშვის ენა ყბის ხარჯზე მოძრაობს. 2-3 წლისთვის ბავშვის ენა პირის ღრუს ბოლოში თავსდება, შემდეგ კი მაღლა ასვლას იწყებს. 4 წლის შემდეგ და სიცოცხლის ბოლომდე კი ენა ჩვეულებრივ, ზედა კბილების უკან მდებარეობს, მაგრამ არ ეხება მათ. ამ პოზიციას “ენის მოსვენების წერტილი” ეწოდება. იმის გასაგებად, თუ სად არის ეს წერტილი, თქვენ უნდა გამოთქვათ ბგერა დარბილებული “ნ”.

როდესაც ბავშვის ენა “მოსვენების წერტილშია”, სასა სწორად ყალიბდება. სარძევე კბილების განლაგება კი სწორად ჩამოყალიბებულ სასაზეა დამოკიდებული.

ანუ ცხვირით სუნთქვა და ენის პოზიცია ყბის ნორმალური განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

რა მოხდება, თუ ცხვირით სუნთქვა გადიდებული ადენოიდების გამო გაძნელებულია?

ბავშვი პირით სუნთქვას იწყებს, რომლის დროსაც ენა ყოველთვის პირის ბოლოში ინაცვლებს. ამას ყბის არასწორი ფორმირება მოჰყვება. 4 წლის ასაკიდან სასაც ვერ იღებს სწორ ფორმას, არ ფართოვდება. შედეგად სარძევე კბილების განლაგება ირღვევა. ბავშვის ყბა ვიწროვდება და მოლარები მჭიდროვდება. ასეთი ბავშვები ორთოდონტებისა და ლოგოპედების მუდმივი კლიენტები არიან.

პირით სუნთქვისას ბავშვებში ბგერების გამოთქმაც ირღვევა. პირველ რიგში მეტყველების თერაპევტი „ენის დაყენება“ იწყებს სწორ პოზოციაზე სპეციალური ვარჯიშების დახმარებით. ამას დიდი დრო სჭირდება.

თუ ცხვირით სუნთქვის სირთულეები გადიდებული ადენოიდების გამო არ აღმოიფხვრება, მაშინ ბგერების წარმოთქმნის პრობლემები შეიძლება მთელი ცხოვრება დარჩეს და მეტყველების თერაპია უსარგებლო იქნება.

ამის გარდა გარდა, გლანდებისგან გამოწვეული გართულებული სუნთქვა გავლენას ახდენს სწავლაზეც. ბავშვს უჭირს ინფორმაციის ათვისება, ვინაიდან ტვინი საკმარის ჟანგბადს ვერ იღებს. მკვეთრად გადიდებული ადენოიდების მქონე ზოგიერთ ბავშვს შეიძლება სმენის დაქვეითებაც ჰქონდეს, რაც ბგერების არასწორ აღქმას იწვევს, ეს კი ართულებს მოსმენის პროცესს და სწავლას.

ორალური სუნთქვის მქონე ბავშვები მიდრეკილნი არიან ხშირი ვირუსული დაავადებებისკენ, რაც საგრძნობლად ასუსტებს იმუნურ სისტემას. ამის გამო ხშირად აცდენენ საგანმანათლებლო პროცესს, რის შედეგადაც ბავშვი შეიძლება ჩამორჩეს სწავლას.

ამიტომ, ადენოიდებთან დაკავშირებული პრობლემა დროულად უნდა მოგვარდეს და პირით სუნთქვა დიდხანს არ უნდა გაგრძელდეს.

წყარო – მშობლები.გე