სწავლების პროცესის ექსპერტები გვირჩევენ, რომ როცა საქმე შვილების მეცადინეობას ეხება, სჯობს, უშუალოდ საშინაო დავალებაზე კი არ მოვახდინოთ კონცენტრირება, არამედ – შემეცნების პროცესსა და პრიორიტეტების გადანაწილების უნარის გამომუშავებაზე.
რჩევები, რომლებსაც მშობლები მეცადინეობის პროცესთან დაკავშირებით იღებენ, ძირითადად, სულ თეორიულია და, შესაბამისად, ჩვენს ქაოსურ რეალობაში მათი გამოყენება ცოტა ძნელია. ამასთან, გავრცელებულია ის მოსაზრება, რომ მოსწავლეებს უნდა ჰქონდეთ „სწავლის ჟინი“; რომ მათ „შეცდომებისგან უნდა ისწავლონ“. თუმცა, ეს რჩევები არაფრისმთქმელია, როცა იმ ბავშვის მხარდაჭერაა საჭირო, რომელმაც მომდევნო 48 საათში ორი მოხსენება უნდა დაწეროს და ქიმიის ტესტისთვის მოემზადოს, ის კი ამ დროს ინსტაგრამს ათვალიერებს.
ამგვარ მომენტებში სწორი ტაქტიკის არჩევას და შვილების დახმარებას ზოგიერთი მშობელი შედარებით მარტივად ახერხებს, ხოლო ზოგი ამისთვის რეპეტიტორებს მიმართავს. თუმცა, მშობლების უმრავლესობა დღეს სახლშია გამოკეტილი და შვილებისგან თავისი შფოთვის დამალვას ცდილობს, რაც მეცადინეობის პროცესს ერთიორად ართულებს.
დავალების შესრულების ბოლო დღემდე გადადების გამო ბავშვისთვის საყვედურის მიცემა, შესაძლოა, მშობლის ბუნებრივი ინსტინქტი იყოს, თუმცა, ეს არც ისე სწორი საქციელია – ასე მას ვერ დავეხმარებით. მასწავლებლებისა და მშობლების გამოცდილებაზე დაყრდნობით ცხადდება, რომ მოსწავლეებს, რომლებიც პროკრასტინაციის გამო თავს დამნაშავედ გრძნობენ, შფოთიანობა აწუხებთ; ამის გარდა, ისინი სხვა ნეგატიურ ემოციებსაც განიცდიან, რაც კიდევ უფრო ამძაფრებს მათ ჩვევას, რომ საქმე გააჭიანურონ და ბოლო წუთამდე მოიტოვონ. სწორედ ამიტომ, პროკრასტინაციის გამო საყვედურის ნაცვლად, ღრმად ჩაისუნთქეთ და სცადეთ გაარკვიოთ, როგორ შეძლებს თქვენი შვილი დათქმულ ვადამდე დავალების შესრულებას: დაეხმარეთ, რომ დროის მენეჯმენტისთვის რეალური გეგმა დასახოს და შეეცადეთ გაუგოთ მაშინაც კი, თუ მისი საქციელის გამო იმედგაცრუებულები ხართ.
იმის გამო, რომ ჩვენ მომავლის ნაცვლად აწმყოზე კონცენტრირება გვჩვევია, მარტივია ისეთი რაღაცის გადადება, რაც თავს უსიამოვნოდ გვაგრძნობინებს. ბავშვები, რომლებსაც პროკრასტინაცია ახასიათებთ, ასე იმიტომ იქცევიან, რომ კონკრეტული დავალების მიმართ ნეგატიურად არიან განწყობილნი. სამწუხაროდ, საშინაო დავალებების თავიდან არიდება კიდევ უფრო ამძაფრებს მოსწავლის დაბალ თვითშეფასებას, ეს კი მეცადინეობასთან დაკავშირებით უარყოფით დამოკიდებულებას ამწვავებს – ასე ერთვებიან ისინი პროკრასტინაციის დაუსრულებელ ციკლში. სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი ამ პრობლემის გამომწვევი მიზეზის პოვნა – იმის გარკვევა, კონკრეტულად რა არ მოსწონთ მათ საშინაო დავალებაში. ამის შემდეგ კი საჭიროა პრობლემასთან გამკლავებისთვის ეფექტიანი მეთოდების მოძიება, რომლებიც მათ დროის მენეჯმენტსა და პრიორიტეტების გადანაწილებაში დაეხმარება.
თუ იმაზე ღელავთ, რომ თქვენი შვილი კლასში ერთადერთია, ვინც ასე იქცევა, სულ ტყუილად. მოსწავლეები – ისევე, როგორც ბევრი ზრდასრული – ყველა გზას პოულობენ, ოღონდაც შესასრულებელი დავალება ბოლო წუთამდე მოიტოვონ. უამრავი მიზეზი არსებობს, რატომ იქცევიან ბავშვები ასე: შეიძლება, ღელავენ იმაზე, თუ რას იტყვის მასწავლებელი მათზე ან იმაზე შფოთავენ, რომ მომზადებული დავალება ხარისხით თავიანთი მეგობრებისას ვერ შეედრება. ისიც შეიძლება დავუშვათ, რომ იმ დღეს სკოლაში რაღაც მოხდა, რაც ბავშვს დავალების შესრულებისას გონებას უფანტავს.
რაც უნდა იყოს მიზეზი, პირველი ნაბიჯი მაინც იმის გარკვევაა, თუ რა სტრესავს თქვენს შვილს ისე ძლიერ, რომ სამუშაოს ბოლო წუთამდე იტოვებს ხოლმე.
-
როცა ბავშვი იმაზე ღელავს, თუ რას იფიქრებს მასწავლებელი შეცდომის დაშვების შემთხვევაში:
მან დამოუკიდებლად უნდა გადაიმეოროს ის მასალა, რომლის კარგად ცოდნაშიც დარწმუნებული არაა. შემდეგ თუ კვლავ ექნება კითხვები, დახმარებისთვის მასწავლებელს მიმართოს. დაარწმუნეთ, რომ მასწავლებლისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი, მოსწავლისგან ძალისხმევის შემჩნევაა. მისთვის კითხვების დასმა იმის ნიშანია, რომ ბავშვი ცნობისმოყვარეა, მუშაობს და სწავლის პროცესში აქტიურადაა ჩართული. არ აქვს მნიშვნელობა მასწავლებლის რეპუტაციას ან ხასიათს, როცა მოსწავლე მასთან კითხვებით და ნამუშევრით წარდგება, ამაზე მას დადებითი რეაქცია ექნება.
-
როცა ბავშვი ცუდი ნიშნის მიღების შემთხვევაში მშობლის რეაქციაზე ღელავს:
გახსოვდეთ, რომ თქვენთვის მაღალი ქულა შეიძლება მნიშვნელოვანი კი იყოს, თუმცა ბავშვის წარმატების გასაღები უშუალოდ მეცადინეობის პროცესზე კონცენტრირება და ძალისხმევის გამოვლენაა. ესეც რომ არა, შვილის დიდი წნეხის ქვეშ ყოფნა მასში მოტივაციის დაკარგვასა და სტრესის ზრდას გამოიწვევს. დაეხმარეთ თქვენს შვილს, რომ მეცადინეობის პროცესი შედეგიანი იყოს. მეტი ძალისხმევის ჩადება უფრო მეტად ჩაითრევს მას შესასწავლ მასალაში, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში უკეთეს შედეგებს გამოიღებს . განაგრძეთ კითხვა: