ევროკავშირი არა მხოლოდ წევრ ქვეყნებზე ზრუნავს, არამედ, არც სამეზობლოს ივიწყებს და მათ სხვადასხვა მიმართულებით ეხმარება, იქნება ეს დემოკრატია, ადამიანის უფლებები, კანონის უზენაესობა, დემოკრატიული მმართველობა თუ ფინანსური დახმარება სხვადასხვა სფეროში. ამ ყველაფრის მთავარი მიზანი ერთია – ევროკავშირმა ხელი შეუწყოს მეზობელი ქვეყნების სტაბილურობას, განვითარებასა და უსაფრთხოებას ამის მაგალითი, ჩვენს ქვეყანაში მრავალი მოიძებნება, ყველა რეგიონში უამრავი რამაა, რაშიც ევროკავშირს თანხა ჩაუდია, დაწყებული ქუჩების, გზებისა თუ სკვერების მოწყობით, გაგრძელებული საბავშვო ბაღებისა თუ სკოლების რეაბილიტაციით, ასევე კულტურული მემკვიდრეობის მქონე ძეგლების დაცვა /აღდგენითა და დამთავრებული მოსახლეობისთვის სუფთა სასმელი წყლის მიწოდებით. ევროკავშირის დაფინანსებით ათასობით ქართველმა უცხოეთში განათლების მიღება თუ საქართველოშივე საკუთარი ბიზნესის წამოწყება შეძლო.
ევროკავშირს დიდი როლი უჭირავს 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დასრულებაში. 16 წლის წინ რუსეთმა საქართველოს წინააღმდეგ ომი დაიწყო. 2008 წლის აგვისტოს ომს საქართველოს 228 მშვიდობიანი მოქალაქე და 14 პოლიციელი შეეწირა. თავდაცვის სამინისტროს ბოლო მონაცემებით, დაღუპულად მიიჩნევა 169 სამხედრო. ომის დროს დაიჭრა 1747 ადამიანი. საკუთარი სახლი დატოვა თითქმის 150 000-მა პირმა, მათგან დღემდე დევნილობაში რჩება 30 000-მდე ადამიანი. 2008 წლის აგვისტოს ომის შედეგად საქართველომ კონტროლი დაკარგა 189 სოფელზე.
2008 წლის აგვისტოში, რუსეთ-საქართველოს ომის დროს მებრძოლ მხარეებს სწორედ ევროკავშირმა უშუამდგომლა ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ მოლაპარაკებებისას, გამოგზავნა სადამკვირვებლო მისია საქართველოში ვითარების მონიტორინგისთვის, ისევე, როგორც ჰუმანიტარული დახმარება ომის შედეგად იძულებით გადაადგილებულ პირთათვის. აღსანიშნავია, ის ფაქტი რომ ევროკავშირს არ ჰყავს მუდმივმოქმედი ჯარი, თუმცა, საერთო უსაფრთხოებისა და თავდაცვის პოლიტიკის ფარგლებში, საჭიროების შემთხვევაში, მზად იქნება, შექმნას ე. წ. „ad hoc“ ძალები (არაგეგმური ძალები), რომლებსაც ევროკავშირის წევრი ქვეყნები ვითარების შესაბამისად გამოყოფენ. კერძოდ, გაერთიანებული განიარაღების ოპერაციების, ჰუმანიტარული და სამაშველო ამოცანების შესრულების, სამხედრო რჩევებისა თუ დახმარებების, კრიზისის დარეგულირების (როგორიცაა მშვიდობის დაცვა, პოსტკონფლიქტური სტაბილიზაცია) და ასევე, კონფლიქტის პრევენციისა თუ სამშვიდობო ოპერაციების შემთხვევებში.
2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს შუამავალი იყო იმ დროისთვის ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყნის, საფრანგეთის პრეზიდენტი ნიკოლა სარკოზი. 2008 წლის 12 აგვისტოს სარკოზიმ და რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა მოსკოვში მოაწერეს ხელი საქართველოში საბრძოლო მოქმედებების დასრულების 6-პუნქტიან შეთანხმებას. 2008 წლის 12 აგვისტოს, საქართველოს მიმართ თავიანთი ქვეყნების სოლიდარობის გამოცხადების მიზნით, ასევე, დედაქალაზე რუსეთის შეტევის შანსის შესამცირებლად, თბილისში ჩამოვიდნენ ესტონეთის, ლიტვის, პოლონეთის და უკრაინის პრეზიდენტები, ასევე, ლატვიის პრემიერ-მინისტრი.
2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ კი, ევროპის სამეზობლო პოლიტიკის ინსტრუმენტის კონფლიქტებთან დაკავშირებული პაკეტიდან ევროკომისიამ საქართველოსთვის დამატებით გამოყო 500 მლნ. ევრო, რომლის ძირითადი ნაწილი იძულებით გადაადგილებულ პირთა მხარდაჭერას მოხმარდა. ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისია საქართველოში EUMM (ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისია საქართველოში) ევროკავშირის მიერ 2008 წლის 15 სექტემბერს დაარსდა. მისია 2008 წლის სექტემბერში გამოიგზავნა, მას შემდეგ, რაც ევროკავშირის შუამავლობით ხელი მოეწერა ექვსპუნქტიან შეთანხმებას, რომელმაც რუსეთ-საქართველოს აგვისტოს ომი დაასრულა. 2008 წლის აგვისტოს კონფლიქტის შემდეგ, ადგილზე სიტუაციის სტაბილიზაციის ხელშესაწყობად, ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების მიერ 200-ზე მეტი სამოქალაქო დამკვირვებელი გამოიგზავნა. მისიამ სადამკვირვებლო საქმიანობა 2008 წლის 1 ოქტომბერს სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის მიმდებარე ტერიტორიებიდან რუსული შეიარაღებული ძალების გაყვანის პროცესზე დაკვირვებით დაიწყო. მას შემდეგ, მისია ახორციელებს 24 საათიან პატრულირებას და განსაკუთრებულ ყურადღებას სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ადმინისტრაციული საზღვრების მიმდებარე ტერიტორიებს უთმობს. მისიის ძალისხმევა, ძირითადად, ადგილზე არსებულ მდგომარეობაზე დაკვირვებასა და ინციდენტების შესახებ ანგარიშების წარდგენას მოიცავს. ასევე, შესაბამის მიდამოებში მუდმივად ადგილზე ყოფნით მისია ზოგადად უსაფრთხოების მდგომარეობის გაუმჯობესებას უწყობს ხელს. ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისია საქართველოს მთელ ტერიტორიას, ქვეყნის საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრების ფარგლებში მოიცავს, მაგრამ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო ხელისუფლებები მათ მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე დამკვირვებლებისათვის შესვლის შესაძლებლობის უზრუნველყოფაზე აქამდე უარს ამბობენ. უპირველეს ყოვლისა, მისია შეიარაღებული კონფლიქტის განახლების თავიდან აცილებასა და აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ადმინისტრაციული საზღვრების მიმდებარე ტერიტორიებზე ადგილობრივი მოსახლეობისათვის უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე მუშაობს. მისიას სურს ხელი შეუწყოს ისეთი პირობების შექმნას, სადაც მშვიდობიანი მოსახლეობა შიშისა და დაბრკოლებების გარეშე შეძლებს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ადმინისტრაციული საზღვრების გადაკვეთას ორივე მიმართულებით, რაც არსებული გამყოფი ხაზების ნეგატიურ გავლენას შეამცირებს.
ავტორი: ლიკა თურქაძე
მომზადებულია პროექტის “მეტი მედია განათლება – ნაკლები სივრცე ფეიკ-ნიუსებისა და დეზინფორმაციისთვის” ფარგლებში.