ფსიქოლოგების თქმით, თავდაჯერებულობა ადამიანის თანდაყოლილი თვისებაა, თუმცა ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპზე შესაძლოა, სულ სხვაგვარად განვითარდეს. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპი კი ბავშვობაა. ძალიან ხშირად მშობლები თავიანთი უნებური ფრაზებით შვილებს თვითშეფასებასა და თავდაჯერებულობას მნიშვნელოვნად უქვეითებენ, ან კიდევ გადაჭარბებულ მოლოდინებს უქმნიან. ორივე შემთხვევა ბავშვის სწორად განვითარებას ხელს უშლის.
რა უნდა გააკეთოს მშობელმა, რომ მისი შვილი თავდაჯერებული და ბედნიერი ადამიანი გაიზარდოს?
ისწავლეთ პირველ რიგში თქვენი შვილით და არა მისი წარმატებით დაინტერესება
იმისათვის, რომ ბავშვი თავდაჯერებული იყოს, უნდა იგრძნოს, რომ მშობლებს მისი მდგომარეობა აინტერესებთ და ყურადღებას აქცევენ. შესაძლოა, მისთვის სულაც არ იყოს ნიშვნელოვანი, თუ შეეკითხებით, რა ნიშანი მიიღო მათემატიკაში, მაგრამ თუ სთხოვთ, გაგიზიაროთ, რა აწუხებს, რატომაა მოწყენილი და ასე შემდეგ, იგრძნობს, რომ ისაა თქვენთვის მნიშვნელოვანი. ახლობელი ადამიანების ყურადღება ბავშვებს განსაკუთრებით სჭირდებათ.
შეწყვიტეთ დაუსრულებელი შენიშვნების მიცემა
ყველამ იცის, რომ გადაჭარბებული კრიტიკა ბავშვის თვითშეფასებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს. თუმცა, ხშირად მშობლებს თავის შეკავება უჭირთ. “არაფრის გაკეთება შენ არ შეგიძლია”, “ცოტა ჭამე!”, “რატომ არ მისმენ?” – ეს სია შესაძლოა დაუსრულებლად გაგრძელდეს, რამაც ბავშვში შესაძლოა არასრულფასოვნების კომპლექსი და ჩაკეტილობა გამოიწვიოს. ამიტომაც, თითოეულ სიტყვასა და ფრაზას, რომელსაც შვილებს ვეუბნებით, კარგად დაკვირვება სჭირდება.
შეცდომის დაშვება მნიშვნელოვანი გაკვეთილია
ვიდრე ბავშვის გაკიცხვას დაიწყებთ და დაშვებული შეცდომების გამო ეჩხუბებით, კარგად დაფიქრდით, რადგანაც მას ჯერ კიდევ არ აქვს საკმარისი გამოცდილება. თუ გინდათ, რომ თქვენი შვილი შეცდომების დაშვების შიშის გარეშე გაიზარდოს, მაშინ წაახალისეთ მისი წამოწყებები, მხარი დაუჭირეთ, შეაქეთ და თუ რაღაც არ გამოსდის, გაამხნევეთ. შეცდომების დაშვებით ბევრი რამის სწავლა შეგვიძლია.
“იყავი გუშინდელზე უკეთესი და არა სხვებზე უკეთესი”
შეეცადეთ, ხშირად უთხრათ ეს ფრაზა თქვენს შვილებს, რადგანაც, მნიშვნელოვანია, რომ მათ თვითგანვითარებასა და პროფესიულ ზრდაზე იზრუნონ და სხვებს არ შეედარონ.
ენდეთ ბავშვებს, რაც არ უნდა მოხდეს
ხშირად მშობლები ბავშვებს რადიკალური ტონით ეუბნებიან, რომ მხოლოდ სიმართლე თქვან. თუმცა, არის ხოლმე შემთხვევები, როდესაც ბავშვები ტყუილს იმის გამო ამბობენ, რომ მშობლების რეაქციის, წყენისა და იმედგაცრუების ეშინიათ. ენდეთ თქვენს შვილებს. როცა ბავშვი იგრძნობს, რომ გჯერათ და მისი ყველა ისტორია ნეგატივის გარეშე აღიქმება, ტყუილის თქმას თავად შეწყვეტს.
დარჩით ბავშვის გვერდით ბოლომდე
რაც არ უნდა მოხდეს, როგორი გარემოებებიც არ უნდა იყოს, ენდეთ შვილს და დარჩით მის გვერდით ბოლომდე. როდესაც ბავშვი თქვენს მხარდაჭერას დაინახავს, ეს მისცემს შესაძლებლობას, რომ საკუთარი ძალების ირწმუნოს და თავდაჯერებული იყოს.
ბავშვის ნაცვლად ნუ მიიღებთ გადაწყვეტილებას
ზოგჯერ მშობლები ფიქრობენ, რომ ბავშვისთვის შეკითხვის დასმა, თუ რა მოსწონს ან რისი გაკეთება სურს, საჭირო არ არის და თავად ირჩევენ მის ნაცვლად. ან კიდევ მის ქმედებებზე პასუხისმგებლობის აღების ეშინიათ. გახსოვდეთ, რომ საკუთარ შვილს ყველაზე უკეთ იცნობთ და იცით, რა არის მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი. მიეცით დამოუკიდებლად გადაწყვეტილებების მიღების შესაძლებლობა, რაც სამომავლოდ მასში თავდაჯერებულობას გაზრდის და წარმატებული ადამიანი გახდება.