დღევანდელ სამყაროში, ინტერნეტი თითოეული ჩვენგანის ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდა, რომელსაც ყველა ასაკობრივი ჯგუფი იყენებს. ცნობისმოყვარე მოზარდებისა თუ თინეიჯერებითვის ინტერნეტი სწავლის, სოციალიზაციისა და გართობის წყაროა და მათ უამრავ შესაძლებლობებს სთავაზობს. თუმცა ინტერნეტ სამყაროში მოგზაურობას, ასევე, თან ახლავს პოტენციური რისკები და საფრთხეები, რომლებიც ყველა ახალგაზრდა მომხმარებელმა უნდა იცოდეს და არა მარტო მათ, არამედ მშობლებისთვისაც მნიშვნელოვანია ამ საკითხში იყვნენ ინფორმირებული, რათა თავიანთი შვილების დაცვა შეძლონ. ის საფრთხეები და არსებული რისკები, რასაც ბავშვები სხვა სივრცეში აწყდებოდნენ, მაგალითად, ბულინგი, ბავშვზე ძალადობა, სექსუალური ძალადობა თუ სხვა, ამ ყველაფერმა უკვე ონლაინ სივრცეში გადაინაცვლა. ამის ფონზე კი სასიცოცხლოდ აუცილებელია მშობლის როლი და ჩართულობა მოზარდის ცხოვრებაში. სანამ უშუალოდ გადავალთ მოზარდის მიერ ინტერნეტის გამოყენების საკითხზე, ასევე მნიშვნელოვანია მშობლებმა იცოდნენ, პირადად მათმა ქმედებებმა რა საფრთხე შეიძლება შეუქმნან თავიანთ შვილებს.
1. პირველ რიგში, მაქსიმალურად ეცადეთ, გარკვეულ ასაკამდე თავი შეიკავოთ ბავშვისთვის ინტერნეტის წვდომის მქონე ტელეფონის ყიდვისგან ან მათი სოციალურ ქსელებში რეგისტრაციისგან; კიდევ ერთი საფრათხე, რის წინაშეც შესაძლოა მოზარდი აღმოჩნდეს, ეს არის კიბერბულინგი. კიბერბულინგი ციფრული ტექნოლოგიების გამოყენებით, ფარული ან აშკარა დაშინების მიზნით განხორციელებული ქმედებაა. კიბერბულინგში მოიაზრება: სოციალურ ქსელებში შეურაცხმყოფელი ფოტოების ან ვიდეოს განთავსება, უხამსი ჭორების გავრცელება, მავნე მოკლეტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა, სხვათა სახელით გვერდებისა და სოციალურ ქსელებში ანგარიშების შექმნა. კვლევები აჩვენბს, რომ კიბერბულინგის მსხვერპლი მეტწილად მოზარდები არიან. კიბერბულინგი ყველა ფორმით და სახით არსებობს – ნებისმიერს, ვისაც ინტერნეტი ან მობილური ტელეფონი აქვს, შეუძლია წამოიწყოს კიბერბულინგი ვიღაცის მიმართ, ხშირად ანონიმურად. იგი აგრესიას, ძალადობას და ჩაგვრის გავრცელებას უწყობს ხელს.მას, განსხვავებით ტრადიციული ბულინგისგან, ფსიქოლოგიური ძალადობის კიდევ უფრო მეტი გამოხატვის საშუალება აქვს. აქ მაღალია ანონიმურობა, ანუ უფრო მეტი საშუალება გაქვს გამოხატო ის, რასაც პირისპირ არგამოხატავ, ხელი იოლად მიგიწვდება ყველა იმ ადამინზე , ვისზეც გინდა გაავრცელო აგრესია. კიბერბულინგი მოზარდის მიერ მძაფრად აღიქმება და, შესაბამისად, ემოციური ზიანი მაღალია. რადგან კიბერბულინგი ძალიან სწრაფად მოქმედებს, ბავშვი ან მოზარდი იოლად იცვლის როლს, შეიძლება კიბერბულინგის მსხვერპლიდან ერთ წუთში გადაიქცეს აგრესორად და შემდეგ ისევ მსხვერპლად. რა უნდა გავაკეთოთ კიბერბულინგის დროს და როგორ დავიცვათ თავი?
1.თუკი თქვენ კიბერბულინგის მსხვერპლი გახდით, მნიშვნელოვანია, არ უპასუხოთ არცერთ მესიჯს ან პოსტს, რომელიც თქვენ შესახებ დაიწერა, რაც არ უნდა მცდარი და მტკივნეული იყოს ის. პასუხი მხოლოდ დაამძიმებს მდგომარეობას და იმ რეაქციას გამოიწვევს, რაც აგრესორს ჰქონდა გამიზნული. ამიტომ ნუ მისცემთ მას კმაყოფილების საბაბს; 2. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ არ მიმართოთ შურისძიებას, რომ თავად არ გახდეთ აგრესორი;
3.შეინახეთ კიბერბულინგის შესახებ ინფორმაცია. შეინახეთ ტექსტური შეტყობინებები ან ვებგვერდის სურათი და უჩვენეთ სანდო ზრდასრულს, მაგალითად, ოჯახის წევრს, მასწავლებელს;
4.თუკი ვინმე ფიზიკური დაზიანებით გემუქრებათ ან უხამს სექსუალურ მესიჯებს გიგზავნით, მიმართეთ პოლიციას. ხშირ შემთხვევაში კიბერაგრესორის ქმედებები კანონით ისჯება.
რჩევები მშობლებს: როგორ უნდა ამოიცნოთ თქვენი შვილი არის თუ არა კიბერბულინგის მსხვერპლი და რა პრევენციული ზომებს უნდა მიმართოთ ასეთ დროს? რაც არ უნდა ცუდად გრძნობდნენ თავს,ბავშვები ხშირად არ უმხელენ მშობლებს კიბერბულინგის შესახებ, რადგან ეშინიათ ან რცხვენიათ. თუმცა არსებობს ფაქტორები და ნიშნები, რამაც შეიძლება მიგვახვედროს რომ ჩვენი შვილი ამ პრობლემის წინაშე დგას,
ესენია:
მსხვერპლი სევდიანი, გაბრაზებული ან დათრგუნული ხდება ინტერნეტის ან მობილური ტელეფონის გამოყენების შემდეგ. შფოთავს, როცა იღებს ტექსტურ მესიჯებს. თავს არიდებს ოჯახის წევრებს, მეგობრებს და უარს ამბობს იმ საქმიანობაზე, რომელიც მანამდე მოსწონდა; უარს ამბობს სკოლაში წასვლაზე ან მოულოდნელად და გაუგებარი მიზეზი გარეშე უფუჭდება ნიშნები; ეცვლება ხასიათი, ქცევა, ძილი, მადა ან უჩნდება დეპრესიის ან შფოთვის ნიშნები. თუ თქვენი შვილი ბულინგის მსხვერპლია:
აუხსენით, რომ ეს არ არის მისი ბრალი. მნიშვნელოვანია ის, რომ ბავშვმა იცოდეს და გრძნობდეს თქვენი თანადგომას. შეეცადეთ მისგან ინფორმაცია ყოველგვარი ძალდატანების, ჩუბის ან სიბრაზის გამოხატვის გარეშე მიიღოთ. თუკი თქვენ ზემოთ აღნიშნულ ქმენდებს გამოიყენებთ ბავშვთან , ის შეიძლება კიდევ უფრო ჩაიკეტოს საკუთარ თავში და არ გაგიზიაროთ პრობლემები. თუკი ბულერი არის თქვენი შვილის სკოლიდან , აუცილებლათ მიმართეთ სკოლას/მასწავლებელს/დირექტორს. შეგიძლიათ ასვევე მიმართეთ შესაბამის უწყებებს! პოლიციას ან გადაუდებელი დახმარების სამსახურს. კიბერბულინგმა შეიძლება დატოვოს ხანგრძლივი ეფექტი, მათ შორის დეპრესია და შფოთვა, გააჩნია რამდენად მძიმეა დანაშაული. ასეთ დროს შეგიძლიათ მიმართოთ სპეციალისტს (ფსიქოლოგს), რათა თქვენი შვილის მენტალური ჯანმრთელობა დაიცვათ. ზემოთ ჩამოთვლილი საფრთხეებიდან გამომდინარე სოციალურ ქსელებთან და ინტერნეტთან მეტი ყურადღება გვმათებს. თუმცა ,მხოლოდ ყურადღება არ კმარა , ამისთვის საჭირო ცოდნაც უნდა გაგვაჩნდეს, რათა შევძლოთ არა მარტო ჩვენ , არამედ ჩვენს შვილებსაც და გარშემომყოფებსაც გავუზიაროთ ცოდნა და გამოცდილება და შევძლოთ თავიდან ავიცილოთ ინტერნეტიდან მომავალი საფრთხეები.
ავტორი: ლიკა თურქაძე
მომზადებულია პროექტის “მეტი მედია განათლება – ნაკლები სივრცე ფეიკ-ნიუსებისა და დეზინფორმაციისთვის” ფარგლებში.
კომენტარები
Loading ...