2024 წლის 30 ნოემბერს, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა საქართველოსთან სტრატეგიული პარტნიორობა ოფიციალურად შეაჩერა. 1992 წელს დამოუკიდებელ საქართველოსთან დიპლომატიური ურთიერთობის დაწყების შემდეგ, მეგობარი ქვეყნის მსგავსი გადაწყვეტილების ეფექტის გასააზრებლად, აუცილებელია პარტნიორობის პრაქტიკული ასპექტების მიმოხილვა.
უპირველეს ყოვლისა უნდა აღინიშნოს, რომ სტრატეგიული პარტნიორობა იყო არა ურთიერთობის პოლიტიკური შეფასება, არამედ ფორმალური თანამშრომლობის კონკრეტული ფორმატი. სტრატეგიული პარტნიორობა 2009 წელს ქვეყნებს შორის გაფორმებული ქარტიით დარეგულირდა. „ძლიერი, დამოუკიდებელი, სუვერენული, ერთიანი და დემოკრატიული საქართველოს“ მხარდაჭერის მიზნით, ქარტიის ხელმოწერით მხარეებმა დაადასტურეს „საერთო მიზანი, რომ სრულად განხორციელდეს საქართველოს ინტეგრაცია ევროპულ და ტრანსატლანტიკურ პოლიტიკურ, ეკონომიკურ, უსაფრთხოების და თავდაცვის ინსტიტუტებში …“.
სტრატეგიული პარტნიორობა ოთხ ძირითად მიმართულებას მოიცავდა: დემოკრატია; თავდაცვა და უსაფრთხოება; ეკონომიკური, სავაჭრო და ენერგეტიკის საკითხები და ურთიერთობა ადამიანებს შორის, კულტურული გაცვლა. თითოეული მიმართულების ფარგლებში ქარტიით განსაზღვრული მიზნების მისაღწევად, შექმნილი იყო სპეციალური სამუშაო ჯგუფები.
სტრატეგიული პარტნიორობა საქართველოს თავდაცვის შესაძლებლობების გაზრდასა და ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის ერთმნიშვნელოვან ხელშეწყობის მხრივ ამერიკის მხარდაჭერის გარანტი იყო. ქარტია პირდაპირ მიუთითებს 2008 წლის 12 აგვისტოს რუსეთ-საქართველოს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებაზე, აღიარებს არსებულ უსაფრთხოების გამოწვევებს და მშვიდობის უზრუნველსაყოფად მხარეებს თანამშრომლობისკენ მოუწოდებს.
ეკონომიკური, სავაჭრო და ენერგეტიკის სფეროში ურთიერთობის კუთხით, აშშ-მ საქართველოს ომის შემდგომი რეაბილიტაციის და ფინანსური სტაბილიზაციის პროცესში დახმარება აღუთქვა. განსაკუთრებით აღსანიშნავია მითითება ენერგეტიკული შესაძლებლობების გაზრდაზე საქართველოს მონაწილოებით სამხრეთ კორიდორის პროგრამაში, რაც აზერბაიჯანისა და ცენტრალური აზიიდან ევროპაში ენერგოიმპორტის ხელშეწყობას გულისხმობს.
ქარტია ცალსახად ადასტურებს საქართველოს სურვილს და ამერიკის მზაობას თანამშრომლობაზე სამართლის უზენაესობისა და სასამართლო დამოუკიდებლობის გასაზრდელად. პოლიტიკური პლურალიზმის და სამოქალაქო საზოგადოების განვითარება სტრატეგიული თანამშრომლობის მნიშვნელოვანი ნაწილია.
და ბოლოს, ადამიანებს შორის ურთიერთობისა ხელშეწყობა გულისხმობს აშშ-ს სპეციალურ მხარდაჭერას ქართველი მოსწავლეების, სტუდენტებისა და პროფესიონალების განათლებასა და განვითარებაში. პარტნიორობის ქარტია უთითებს ყველა ქართველისთვის კარგად ცნობილი ისეთი პროგრამების აუცილებლობას, როგორიცაა მომავალი ლიდერების გაცვლითი პროგრამა (FLEX) სკოლის მოსწავლეებისთვის და ა.შ.
როგორ აისახება თითოეულ სფეროში სტრატეგიული პარტნიორობის შეჩერება, ამის თაობაზე ჩვენს მომდევნო პუბლიკაციებში შეიტყობთ.