მეცნიერების მიერ ჩატარებული კვლევების მიხედვით, კომპიუტერული მოწყობილობით ზედმეტად გართობისას ბავშვებს ემოციური რეაქციები უქვეითდებათ. ინფორმაციას CNN ავრცელებს.
პედიატრიის დოქტორის, ჯენი რადესკის ხელძღვანელობით ჩატარებული კვლევებით დადგინდა, რომ მშობლებმა ბავშვები ამ მეთოდით შეიძლება გარკვეული პერიოდით დაამშვიდონ, მაგრამ ამით ემოციური რეაქციების განვითარებას შეიძლება, ხელი შეუშალონ.
კვლევაში აღნიშნულია, რომ ტელევიზორის, კომპიუტერის ან ტელეფონის მეშვეობით ბავშვის დამშვიდება შეიძლება საკმაოდ მიმზიდველი ჩანდეს, მაგრამ ის მომავალში ე.წ. ემოციური რეაქტიულობის თვალსაზრისით ბევრ პრობლემას აჩენს.
„ემოციური რეაქტიულობის“ მცირე ამაღლების შემთხვევაშიც კი ბავშვის მხრიდან რაიმე სახის უკმაყოფილების შემთხვევაში თქვენ ბევრად უფრო ძლიერ რეაქციას იღებთ“, – ამბობს დოქტორი ჯენი რადესკი.
მეცნიერებმა 422 მშობლის და მომვლელის გამოცდილება შეისწავლეს 6-თვიან პერიოდში, თუ რამდენად ხშირად იყენებენ ისინი ელექტრონულ მოწყობილობებს ბავშვის დასამშვიდებლად და მისი ყურადღების გადასატანად და როგორ აისახა ეს ბავშვის საქციელზე 3-5 წლის ასაკში.
კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ კომპიუტერული მოწყობილობების ხშირი გამოყენება ბავშვებში ემოციურ დისრეგულაციას იწვევდა. ეს განსაკუთრებით მწვავედ ბიჭებში შეინიშნებოდა.
„როდესაც თქვენ ხედავთ, რომ თქვენს შვილს 3-იდან 5 წლამდე აქვს რთული ემოციური მომენტი, ანუ ის ყვირის და ტირის ან იატაკზე წევს და ისტერიკაშია, ხოლო თქვენი სტრატეგია იმაშია, რომ ის კომპიუტერული მოწყობილობებით გააჩუმოთ ან ყურადღება გადაატანინოთ, კვლევა აჩვენებს, რომ ეს გრძელვადიან პერსპექტივაში ვერ დაგეხმაერებათ“, – ამბობს რადესკი.
ექიმი-ფსიქოლოგი ამბობს, რომ ბავშვის ყურადღების გადატანაში არის ორი პრობლემა – ბავშვს რთულ ემოციებზე რეაგირების სწავლის შესაძლებლობა არ აქვს. გარდა ამისა, ბავშვს ეკარგება იმის განცდა, რომ რთული ემოციების გამოხატვით მას შეუძლია სასურველი რამის მიღება.
კვლევები შეესაბამება აშშ-ის პედიატრიის აკადემიის, საბავშვო და მოზარდთა ფსიქიატრიის აკადემიის და ჯანმოს რეკომენდაციებს.
„2-5 წლადმე ბავშვებმა კომპიუტერულ მოწყობილობებთან დროის შეზღუდული მონაკვეთი უნდა გაატარონ“, – ამბობს ჯონ ჰოპკინსის ფსიქიატრიის კათედრის დოცენტი ჯოის ხარისონი.
ბავშვის ყურადღების გადატანის ნაცვლად, რადესკის რეკომენდაციის მიხედვით, უმჯობესია ბავშვის ისტერიკის და ემოციური დისრეგულაციის გამოყენება ბავშვის მცირე ემოციების მართვის სასწავლებლად და სხვა სასარგებლო მიზნებში.
„იმის ნაცვლად, რომ ბავშვის ტირილისთვის ის „დაისაჯოს“ ყურადღების გადატანით, უმჯობესია ბავშვისთვის მყუდრო გარემო შევქმნათ, სადაც ის საკუთარი ემოციების გამოხატვას შეძლებს. ეს შეიძლება იყოს რაღაცა „პუფი“, სავარძელი, საბანი ან საბავშვო კარავი.
ანუ ბავშვს უნდა ვუთხრათ დაახლოებით ასეთი რამ: შენ არ ხარ ცუდი, იმიტომ რომ ემოციებს გამოხატავ, შენ უბრალოდ „გადატვირთვა“ გჭირდება. ჩვენ ყველას გვჭირდება ზოგჯერ „გადატვირთვა“, – ამბობს ჯოის ხარისონი.
ჯენი რადესკი ამბობს, რომ ბავშვმა აუცილებლად უნდა იგრძნოს, რომ მისი გრძნობები არ არის ცუდი, რომ მშობელი ამ გრძნობების შესწავლას და დახმარებას ცდილობს.
ერთ-ერთი გამოსავალია, როდესაც პედაგოგი ბავშვებს ეკითხება თუ რა ემოციებს განიცდიან ისინი და შემდეგ გადაწყვეტილების მოძებნა. ამასთანავე, სკოლამდელი ასაკის ბავშვებისთვის ამის გაკეთება რთულია და ამ შემთხვევაში რადესკის რეკომენდაციის მიხედვით, შეიძლება ფერთა სისტემა იყოს გამოყენებული.
ანუ, პირობითად, ფსიქოლოგი ან მასწავლებელი, ბავშვს აჩვენებს სხვადასხვა ფერს და მის ემოციებს აკვირდება. მაგალითად, წითელი ფერი ასოცირდება ბრაზთან, სიმშვიდე არის მწვანე, ხოლო შეწუხებული და აფორიაქებული არის ყვითელი. ბავშვებს უნდა დავეხმაროთ ამ ფერების ზონებთან საკუთარი ემოციების შედარებაში. ანუ ფერების თითოეული ზონისთვის დამამშვიდებელი საშუალებები უნდა იყოს შემუშავებული.
„ეს რთული სამუშაოა, მაგრამ არ შეგეშინდეთ. იდეალურად არ გამოგივათ და არც არის აუცილებელი“, – ამბობს რადესკი.
მისი თქმით, ბავშვს დიდი ყურადღება და მშობლის სითბო სჭირდება, რაც მშობლისგან დიდ ენერგიას მოითხოვს, რათა ეს ყველაფერი ბავშვთან ერთად დაძლიოს.
„ბავშვის მიერ ემოციების გამოხატვის დროს მშობელმა აუცილებლად უნდა შეინარჩუნოს სიმშვიდე და ბავშვს აჩვენოს, რომ მისი ემოციები საშიში არ არის“, – ამბობს ექსპერტი.
ბავშვები ცდილობენ შეიცნონ სამყარო, რაშიც მათ მშობლებმა და აღმზრდელებმა ხელი უნდა შეუწყონ. ეს კი ისე უნდა მოხდეს, რომ ბავშვმა საკუთარი თავი დაუცველად არ იგრძნოს.
რადესკის თქმით, კომპიუტერული მოწყობილობების გამოყენება ზოგჯერ შესაძლებელია, მაგრამ ყველაფერი ზომიერად და თავის დროზე უნდა მოხდეს.
„თუ თქვენ ბევრი საქმე გაქვთ გასაკეთებელი და საჭიროა, რომ თქვენი შვილი მშვიდად იყოს, ელექტრონული მოწყობილობების გამოყენება დაშვებულია“, – ამბობს ექიმი ფსიქოლოგი.
„ბავშვის აღზრდის პროცესი – რთული და ზოგი ადამიანისთვის შეუძლებელი ამოცანაა. შეუძლებელია ბავშვის ყველა მოთხოვნის და სურვილის მუდმივად დაკმაყოფილება“, – აცხადებს რადესკი.
მისი თქმით, კვლევაში არ არის საუბარი იმაზე, რომ არ შეიძლება ბავშვის გართობა და მისი ყურადღების გადატანა ელექტრონული და კომპიუტერული მოწყობილობებით, საუბარია იმაზე, რომ ბავშვის ემოციური რეგულაციისთვის ყველა აუცილებელი ინსტრუმენტი უნდა იყოს გამოყენებული.
Loading ...
