საშუალო სკოლის მასწავლებელთა დასაქმების დონემ 2023/24 წლებში დიდი ბრიტანეთის სამიზნე მაჩვენებლის მხოლოდ ნახევარს მიაღწია. დასაქმების ფირმა Indeed-ის 2025 წლის საუკეთესო სამსახურების ჩამონათვალში კი მასწავლებლის პროფესია პირველ ადგილზე მოექცა. ამასთან, მასწავლებელთა დეფიციტი ევროკავშირის მასშტაბით გავრცელებული პრობლემაა.
ყველაფერი ეს კომპლექსური საკითხია, რასაც ბევრი ფაქტორი განაპირობებს. მათ შორის ერთ-ერთი კი მასწავლებლების ანაზღაურებაა. ბოლო წლებში მასწავლებელთა ხელფასები, ინფლაციის გათვალისწინებით, ბევრ ევროპულ ქვეყანაში შემცირდა.
Euronews-ი OECD-ის ახალი კვლევის შედეგებს აქვეყნებს, რომელიც 2000-იან წლებში ევროპის მასშტაბით მასწავლებლის ხელფასის ცვალებადობას შეეხება. ანგარიშის თანახმად, 22 ქვეყანასა და რეგიონს შორის, საშუალო სკოლის მასწავლებელთა ანაზღაურება 2015-2023 წლებში, 10-ში შემცირდა, ზოგ ქვეყანაში კი ეს ცვლილება დრამატულია.
მასწავლებელთა ნომინალური, ანუ რეალური ხელფასი, ბოლო წლებში ყველაზე მეტად, 11%-ით, ლუქსემბურგში შემცირდა. შემდეგია საბერძნეთი – 9%-ით, ირლანდია, ფინეთი და იტალია კი – 6%-ით.
EU-25-ის მასშტაბით მასწავლებლის ხელფასის საშუალო ზრდამ 4% შეადგინა, ბლოკის წამყვან ეკონომიკებში კი ეს მაჩვენებელი შემდეგი იყო: ესპანეთი – +2%, გერმანია – +1% და იტალია – +1%.
მასწავლებლის რეალური ხელფასის ყველაზე მაღალი, 31%-იანი ზრდა თურქეთში დაფიქსირდა. 16%-იანი ზრდა ჰქონდა ჩეხეთს, შოტლანდიას კი – 12%-იანი.
გარდა იმისა, რომ ევროპის მასშტაბით მასწავლებლების ანაზღაურების ზრდის ტემპი განსხვავებულია, ასევე მრავალფეროვანია სახელფასო პოლიტიკაც, რომელსაც სხვადასხვა ევროპული ქვეყანა ატარებს. ევროკომისიის Eurydice-ის თანახმად, 2022/23 წლებში ბლოკის წევრ სახელმწიფოებში სახელფასო დიაპაზონი 10 ათასი ევროდან 85 ათას ევრომდე მერყეობდა.
ყველაზე მაღალი ანაზღაურება მასწავლებლებს შვეიცარიაში აქვთ, სადაც მათი წლიური ანაზღაურება, საშუალოდ, 92 920 ევროა.
TOP 10 ევროპული ქვეყანა, სადაც მასწავლებლის დარიცხული ხელფასი ყველაზე მაღალია (2022/23):
- შვეიცარია – €92 920
- ლუქსემბურგი – €84 589
- გერმანია – €62 322
- დანია – €57 938
- ისლანდია – €51 407
- ნიდერლანდები – €44 229
- ნორვეგია – €43 773
- ავსტრია – €42 586
- ირლანდია – €41 191
- ბელგია – €38 597
ამასთან, კვლევის თანახმად, ევროპის მასშტაბით მასწავლებლებს ყველაზე დაბალი ანაზღაურება ალბანეთში აქვთ.
TOP 10 ევროპული ქვეყანა, სადაც მასწავლებლის დარიცხული ხელფასი ყველაზე დაბალია (2022/23):
- ალბანეთი – €7 587
- ჩრდ. მაკედონია – €8 632
- ბოსნია და ჰერცეგოვინა – €9 050
- სერბეთი – €9 412
- პოლონეთი – €9 897
- ბულგარეთი – €10 486
- ლატვია – €10 800
- თურქეთი – €11 389
- უნგრეთი – €11 539
- მონტენეგრო – €11 940
თუ მასწავლებლის ხელფასებს მსყიდველობითი უნარის პარიტეტს სტანდარტს მოვარგებთ – მაჩვენებელს, რომელიც რეალურად გამოხატავს სხვადასხვა ქვეყნის მოსახლეობის მსყიდველუნარიანობის – ვნახავთ, რომ TOP ათეული იცვლება. ამ შემთხვევაში, ყველაზე მაღალი ანაზღაურება მასწავლებლებს ლუქსემბურგში აქვთ, გერმანია კი ამ ათეულს საერთოდ ეთიშება.
10 ევროპული ქვეყანა, სადაც მასწავლებლის ხელფასი ყველაზე მაღალია – PPS
- ლუქსემბურგი
- შვეიცარია
- ნიდერლანდები
- ესპანეთი
- დანია
- ბელგია
- ისლანდია
- შვედეთი
- თურქეთი
- ნორვეგია
10 ევროპული ქვეყანა, სადაც მასწავლებლის ხელფასი ყველაზე დაბალია – PPS
- ალბანეთი
- სლოვაკეთი
- სერბეთი
- ლატვია
- ბოსნია და ჰერცეგოვინა
- საბერძნეთი
- პოლონეთი
- უნგრეთი
- ჩრდ. მაკედონია
- ბულგარეთი
www.bm.ge