ევროპაში კიბოს გამომწვევი პირველი მიზეზი ალკოჰოლია – ჯანმო

ევროპაში ალკოჰოლის მოხმარება კიბოს შემთხვევების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია – ამის შესახებ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კიბოს კვლევის სააგენტომ ახალ ანგარიშში ისაუბრა.

ექსპერტები ამბობენ, რომ ალკოჰოლის მოხმარების შეზღუდვის მიზნით, სამთავრობო პოლიტიკის გაძლიერების შემთხვევაში, ყოველწლიურად ათასობით შემთხვევა და სიკვდილიანობა იქნება თავიდან აცილებული.

ჯანმოს კიბოს კვლევის საერთაშორისო სააგენტოს (IARC), ახალი სამეცნიერო მიმოხილვის მიხედვით, მხოლოდ ევროკავშირში, მსოფლიოში ალკოჰოლის ყველაზე მაღალი მოხმარების მქონე რეგიონში, ალკოჰოლმა 2020 წელს კიბოს 111 000-ზე მეტი ახალი შემთხვევა გამოიწვია.

მსოფლიო მასშტაბით ამ რიცხვმა დაახლოებით 741 000 შემთხვევას მიაღწია, სადაც კიბოს ახალი შემთხვევების თითქმის 70% მამაკაცებზე მოდის.

ამასთან, ჯანმოს ანგარიშში ალკოჰოლით გამოწვეულ ფინანსურ ზარალზეცაა საუბარი. IARC-ის გამოთვლებით, მხოლოდ 2018 წელს, ალკოჰოლთან დაკავშირებული კიბოთი გამოწვეული ნაადრევი სიკვდილიანობის ხარჯები €4.58 მილიარდს უტოლდება – ამ თანხაში არ შედის ალკოჰოლით მოწამლული ადამიანის ჰოსპიტალიზაციის, ალკოჰოლური თრობის ქვეშ მიყენებული დაზიანებებსა და ძალადობასთან დაკავშირებული და შრომისუნარიანობის შემცირების ხარჯები, რაც ათეულობით მილიარდს უტოლდება.

“ჯანმოს ევროპის რეგიონი და განსაკუთრებით ევროკავშირის ქვეყნები ძალიან მაღალ ფასს იხდიან ალკოჰოლისთვის, თავიდან არიდებადი კიბოს განვითარებითა და გაუბედურებული ოჯახების სახით, ასევე ეს მილიარდობით ზარალს უჯდებათ გადასახადის გადამხდელებს.

ზოგი ალკოჰოლს “კულტურულ მემკვიდრეობას” უწოდებს, თუმცა დაავადება, სიკვდილი და ინვალიდობა ევროპული კულტურის ნაწილად არ უნდა მიიჩნეოდეს”, – განაცხადა ექიმმა გუნდო ვეილერმა, რომელიც პრევენციისა და ჯანმრთელობის ხელშეწყობის ძალისხმევას ხელმძღვანელობს ჯანმოს ევროპის ოფისში.

IARC-მა ალკოჰოლი კანცეროგენულად პირველად 1988 წელს დაასახელა. ორგანიზაციის მტკიცებით, ალკოჰოლი ზრდის კიბოს სულ მცირე შვიდი სახეობის განვითარების რისკს, მათ შორის პირის ღრუს, ხახის, ხორხის, საყლაპავის, ღვიძლის, მსხვილი ნაწლავის და ქალის სარძევე ჯირკვლის კიბოს რისკებს.

მეცნიერები თვლიან, რომ ალკოჰოლი კიბოს რამდენიმე გზით იწვევს, მათ შორის ჰორმონალური დონის შეცვლით, ნაწლავის მიკრობიომის ცვლილებებით და დნმ-ის დაზიანებით, რომელიც გამოწვეულია ოქსიდაციური სტრესით და ეთანოლში არსებული მეტაბოლიტის, აცეტალდეჰიდით.

ალკოჰოლის მოხმარების შემცირება ან მისგან თავის შეკავება კიბოს განვითარების რისკს ამცირებს.

ანგარიშის თანახმად, ალკოჰოლთან დაკავშირებული კიბოს შემთხვევების უმეტესობა დაკავშირებულია “სარისკო” (დღეში ორიდან ექვს ალკოჰოლურ სასმელამდე) და “ჭარბ” (დღეში ექვს სასმელზე მეტი) მოხმარებასთან.

თუმცა ალკოჰოლის “ზომიერი” მიღებაც კი (დღეში ორ ჭიქაზე ნაკლები) 2020 წელს მსოფლიოში კიბოს 100 000-ზე მეტი ახალი შემთხვევის მიზეზი გახდა.

ახალი ანალიზით IARC-მა პირველად შეაფასა ალკოჰოლთან დაკავშირებული კიბოს პრევენციის პოტენციური სარგებელი.

“კვლევა ეჭვგარეშე ადასტურებს, რომ ალკოჰოლთან დაკავშირებული პოლიტიკა მოსახლეობის მასშტაბით სმას ამცირებს და, რომ სმის შემცირება – კიბოს რისკს”, – განაცხადა IARC-ის დირექტორმა, დოქტორმა ელისაბეტ ვეიდერპასმა.

სააგენტომ მოითხოვა ისეთი ზომების მიღება, როგორებიცაა გადასახადების გაზრდა, მინიმალური ფასები და ალკოჰოლის მოხმარებისთვის კანონით გათვალისწინებული ასაკის გაზრდა; ასევე საცალო ვაჭრობაში ალკოჰოლური სასმელების კონცენტრაციის შეზღუდვა, გაყიდვების საათების ან დღეების დაწესება, ალკოჰოლური სასმელების მარკეტინგის აკრძალვა და მთავრობის მიერ ალკოჰოლის გაყიდვების კონტროლის მექანიზმის დანერგვა. IARC-ის თქმით, ეს პოლიტიკა ხელს უწყობს ალკოჰოლის მოხმარების და, თავის მხრივ, კიბოს რისკის შემცირებას.

www.bm.ge