
გულის უეცარი გაჩერება (გუგ) არის კრიტიკული სამედიცინო მდგომარეობა,
როდესაც გული მოულოდნელად წყვეტს სისხლის გადატუმბვას, რაც იწვევს ცნობიერების დაკარგვას და სუნთქვის შეჩერებას. ეს არ არის იგივე, რაც გულის შეტევა, თუმცა გულის შეტევამ შეიძლება გამოიწვიოს გულის უეცარი გაჩერება. გულის უეცარი გაჩერება არის გულის ელექტრული სისტემის პრობლემა, რომლის დროსაც გულის ელექტრული სისტემა ფუნქციონირებას წყვეტს, ხოლო გულის შეტევა, როგორც წესი, გამოწვეულია სისხლის მიმოქცევის პრობლემით, როდესაც გულის კუნთს სისხლი აღარ მიეწოდება.
მიზეზები და რისკ-ჯგუფები
გულის უეცარი გაჩერების უმეტესი შემთხვევა დაკავშირებულია გულის სერიოზულ დაავადებებთან, ხშირად გულის იშემიურ დაავადებასთან, რომელიც იწვევს გულის კუნთის დაზიანებას.
რისკ-ჯგუფები მოიცავს:
- ასაკი: რისკი იზრდება ასაკთან ერთად.
- მამრობითი სქესი: მამაკაცებში გუგ უფრო ხშირია, ვიდრე ქალებში.
- გენეტიკური განწყობა: თუ ოჯახის წევრებს ჰქონდათ გუგ ან გულის სერიოზული დაავადებები.
- სისხლში ქოლესტერინის მაღალი დონე.
- მაღალი არტერიული წნევა (ჰიპერტენზია).
- დიაბეტი.
- მოწევა.
- სიმსუქნე.
- ფიზიკური არააქტიურობა.
როგორ ვლინდება და სტატისტიკა
გულის უეცარი გაჩერება ხდება მოულოდნელად, გაფრთხილების გარეშე. ძირითადი სიმპტომები მოიცავს:
- ცნობიერების უეცარი დაკარგვა.
- სუნთქვის შეჩერება ან სუნთქვის გაძნელება (გასპინგი).
- პულსის არარსებობა.
- გარეგანი ცვლილებები: კანის მოლურჯო შეფერილობა (ციანოზი).
ზოგიერთ შემთხვევაში, გუგ-მდე შეიძლება შეინიშნოს მსუბუქი სიმპტომები, როგორიცაა ტკივილი გულმკერდის არეში, ქოშინი, გულისცემის აჩქარება, გულისრევა ან თავბრუსხვევა, მაგრამ ხშირად ისინი არ არის სერიოზულად აღქმული.
გულის უეცარი გაჩერების დროს გადამწყვეტია დაუყოვნებელი დახმარება. ყოველი წუთი მნიშვნელოვანია.
- დარეკეთ 112-ზე: უპირველეს ყოვლისა, დროულად გამოიძახეთ სასწრაფო სამედიცინო დახმარება.
- დაიწყეთ გულ-ფილტვის რეანიმაცია (CPR): თუ თქვენ გაქვთ CPR-ის ცოდნა, დაიწყეთ მკერდის კომპრესიები და ხელოვნური სუნთქვა. თუ არ გაქვთ CPR-ის ცოდნა, უბრალოდ დაიწყეთ მკერდის ძლიერი და სწრაფი კომპრესიები (მკერდის შუა ნაწილზე, დაახლოებით 5-6 სმ სიღრმეზე, წუთში 100-120 კომპრესია).
- გამოიყენეთ ავტომატური გარეგანი დეფიბრილატორი (AED): თუ AED ხელმისაწვდომია, მიჰყევით მის ინსტრუქციებს. AED-ის ადრეული გამოყენება გადამწყვეტია, რადგან მას შეუძლია აღადგინოს გულის ნორმალური რიტმი ელექტრული შოკის მეშვეობით.
პროგნოზი დამოკიდებულია მრავალ ფაქტორზე, მათ შორის, გუგ-ის გამომწვევ მიზეზზე, რეანიმაციული ღონისძიებების დაწყების დროზე და პაციენტის ზოგად ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე. გადარჩენილ პაციენტებს ხშირად ესაჭიროებათ ინტენსიური მოვლა და რეაბილიტაცია, რათა თავიდან აიცილონ განმეორებითი ეპიზოდები და მოხდეს გულის ფუნქციის აღდგენა. ბევრ შემთხვევაში, შეიძლება საჭირო გახდეს იმპლანტირებადი კარდიოვერტერ-დეფიბრილატორის (ICD) ჩანერგვა, რომელიც ავტომატურად აღმოაჩენს და ასწორებს გულის რიტმის საშიშ დარღვევებს.