გერმანიიდან ესპანეთში სამგზავრო თვითმფრინავმა 10 წუთი უპილოტოდ იფრინა, როცა ერთმა პილოტმა გონება დაკარგა, მეორე კი საპირფარეშოში იყო გასყლი

გერმანიიდან ესპანეთში სამგზავრო თვითმფრინავმა 10 წუთი უპილოტოდ იფრინა, აღმოჩნდა, რომ კოპილოტმა გონება სწორედ მაშინ დაკარგა, როცა პილოტი საპირფარეშოში გავიდა – ნათქვამია ესპანეთის საავიაციო ორგანოების მოხსენებაში

შემთხვევა, რომლის შედეგად მგზსავრები არ დაზარიანებულან, გასულ წელს მოხდა, Lufthansa Airbus A321-ია, გერმანიაში, ფრანკფურტის აეროპორტიდან აფრინდა 2024 წლის 17 თებერვალს, და მიფრინავდა ესპანეთის სევილიაში, ნათქვამია გასულ კვირას ესპანეთის მთავრობის სამოქალაქო საავიაციო უბედური შემთხვევისა და ინციდენტის გამოძიების კომისიის (CIAIAC) მიერ გამოქვეყნებულ მოხსენებაში.

კოპილოტს ჰქონდა კრუნჩხვა, რომელიც დაკავშირებული იყო დაუდგენელ ნევროლოგიურ მდგომარეობასთან, ზუსტად იმ დროს, როდესაც პილოტმა დატოვა კაბინა საპირფარეშოს გამოსაყენებლად, მოხსენების თანახმად – რის გამოც თვითმფრინავი რამდენიმე წუთის განმავლობაში ოპერატორის გარეშე დარჩა, სანამ პილოტი და ეკიპაჟი მიხვდნენ, რომ რაღაც რიგზე არ იყო. ფრენის 199 მგზავრიდან არცერთი არ დაშავებულა.

“მას შემდეგ, რაც კაპიტანი კაბინიდან გავიდა და კოპილოტმა გონება დაკარგა, თვითმფრინავი დაახლოებით 10 წუთის განმავლობაში დაფრინავდა კრუიზის რეჟიმში ჩართული ავტომატური პილოტით, მაგრამ დამატებითი ზედამხედველობის გარეშე არც ერთი პილოტის მხრიდან”, – ნათქვამია მოხსენებაში.

ინციდენტმა ოფიციალური გამოძიება გამოიწვია, მოხსენებამ ხაზი გაუსვა ფრენის გემბანზე კიდევ ერთი უფლებამოსილი პირის ყოლის სარგებელს, როდესაც ერთ-ერთმა ორი პილოტიდან კაბინა უნდა დატოვოს.

Lufthansa-მ ორშაბათს განაცხადა, რომ ინფორმირებულია მოხსენების შესახებ და ჩაატარა საკუთარი გამოძიება, ხოლო “ინტენსიური და ყოვლისმომცველი მხარდაჭერა” გაუწია ესპანელ ხელისუფლებას.

რამდენიმე დაუკავშირებელი ინციდენტი, მათ შორის მექანიკური გაუმართაობა, პილოტის შეცდომები, ახლო ზარები და ჰაერში ავარიები, ბოლო წლებში სათაურებს იპყრობს და გააძლიერა ფრენის შიში – მიუხედავად იმისა, რომ საავიაციო ექსპერტები ამბობენ, რომ ამ ტიპის საკითხები იშვიათია და ფრენა რჩება ძალიან უსაფრთხო სატრანსპორტო საშუალება.

Lufthansa-ს პილოტი, რომლის სახელი მოხსენებაში არ არის, მაგრამ იდენტიფიცირებულია როგორც 43 წლის მამაკაცი, დატოვა ფრენის გემბანი დილის 10:31 საათზე საპირფარეშოში წასასვლელად, ამინდისა და თვითმფრინავის მუშაობის შესახებ თავის კოპილოტთან საუბრის შემდეგ. პილოტმა გამომძიებლებს განუცხადა, რომ კოპილოტთან, ვისთანაც ის სამი დღის განმავლობაში დაფრინავდა ოთხდღიანი როტაციის განმავლობაში, ჩანდა “კარგად” და “ყურადღებიანი”.

როდესაც პილოტი სააბაზანოდან დილის 10:39 საათზე დაბრუნდა, ის ვერ ახერხებდა ფრენის გემბანზე შესვლას. თავიდან ის ვარაუდობდა, რომ მან შეცდომა დაუშვა სტანდარტული წვდომის კოდში, მაგრამ ხუთი წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ და ფრენის გემბანთან ინტერკომის საშუალებით დაკავშირების წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, პილოტი გადავიდა საგანგებო პროცედურაზე ტაიმერის გამოყენებით ცალკე წვდომის კოდზე.

სანამ ეს პროცესი დასრულდებოდა, კოპილოტმა შიგნიდან გააღო კარი. ის იყო “ფერმკრთალი, ოფლიანი და უცნაურად მოძრაობდა”, – ნათქვამია მოხსენებაში, ამიტომ პილოტმა ეკიპაჟისგან დახმარებისთვის სთხოვა და თვითმფრინავის კონტროლი აიღო დილის 10:42 საათზე.

ეკიპაჟის წევრებმა პირველადი დახმარება გაუწიეს, ხოლო მგზავრმა ექიმმა, რომელიც თვითმფრინავში იმყოფებოდა, დაეხმარა კოპილოტს და დაუსვა “შესაძლო გულის მდგომარეობის” დიაგნოზი, ნათქვამია მოხსენებაში. პილოტმა გამოაცხადა სამედიცინო საგანგებო მდგომარეობა და თვითმფრინავი გადამისამართდა მადრიდის ადოლფო სუარეს ბარახასის აეროპორტში და დაეშვა იქ დაახლოებით 20 წუთის შემდეგ, ნათქვამია მოხსენებაში.

ინციდენტმა ყურადღება გაამახვილა პილოტის ინვალიდობის საკითხზე – იშვიათ, მაგრამ არა გაუგონარ შემთხვევაზე, როდესაც პილოტი ნაწილობრივ ან მთლიანად ინვალიდი ხდება და ფრენის დროს მოვალეობების შესრულებას ვერ ახერხებს.

ეს ხდება თვითმფრინავების ზოგიერთი მწარმოებლის მცდელობების ფონზე, შეამცირონ ფრენებზე საჭირო პილოტების რაოდენობა – და კრიტიკოსები, მათ შორის პილოტების პროფკავშირები, ხშირად ციტირებენ პილოტის ინვალიდობას, როგორც მაგალითს იმისა, თუ რატომ თვლიან, რომ ფრენის გემბანზე ყოველთვის ორი ადამიანი უნდა იყოს. ზოგი იხსენებს თურქული ავიახაზების პილოტის შემთხვევას, რომელიც გარდაიცვალა ოქტომბრის ფრენის დროს სიეტლიდან სტამბოლამდე. ამ ინციდენტში სამი სხვა პილოტი იყო კაბინაში, რომლებმაც შეძლეს საგანგებო დაშვება ნიუ-იორკში.

მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი ინციდენტები ძალიან გახმაურებულია, სამედიცინო პრობლემების გამო ფრენის დროს ინვალიდობის შედეგად, რჩება იშვიათი: გასულ წელს გამოქვეყნებული მოხსენება ევროპის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტომ განაცხადა, რომ ის ხდება მხოლოდ 10 მილიონი ფრენის საათის განმავლობაში 0,45-ჯერ. მოხსენებამ ხაზი გაუსვა “პერიოდული სამედიცინო შემოწმების” მნიშვნელობას პილოტებისთვის, რათა მინიმუმამდე დაიყვანოს “ინვალიდობის რისკი”.

CIAIAC-ის მოხსენების თანახმად, კოპილოტს, რომელიც იდენტიფიცირებულია როგორც 38 წლის მამაკაცი, სამედიცინო შეფასება ჩაუტარდა ინციდენტის წინ დაახლოებით ცხრა თვით ადრე და მისი სამედიცინო ნებართვა ძალაში იყო კიდევ სამი და ნახევარი თვის განმავლობაში. მისი მდგომარეობა მხოლოდ სამედიცინო გამოკვლევის დროს გამოვლინდებოდა, თუ მას სიმპტომები ჰქონდა გამოკვლევის დროს, ნათქვამია მოხსენებაში, ესპანეთის საჰაერო უსაფრთხოების სააგენტოს საავიაციო სამედიცინო სამსახურის მითითებით.

მიწაზე დაშვების შემდეგ კოპილოტს საავადმყოფოში სამკურნალოდ გადაიყვანეს, ნათქვამია მოხსენებაში. მან განაცხადა, რომ ახსოვდა ფრენა სარაგოსას თავზე ჩრდილოეთ ესპანეთში და რომ მოულოდნელად დაკარგა გონება, მაგრამ არ ახსოვდა როდის. ხელისუფლებამ შეაჩერა მისი სამედიცინო მოწმობა ფრენის დროს, სანამ გამოძიება მიმდინარეობდა.

CIAIAC-მა ორშაბათს არ უპასუხა The Washington Post-ის შეკითხვას, რჩება თუ არა მისი მოწმობა შეჩერებული.

სტატია მომზადებულია www.ainews.ge -ს მიერ.