ბავშვობის ოცნებები არ იკარგება – როგორ ვლინდება ის ზრდასრულობაში

ხანდახან შუა გზაში გვახსენდება ის ბავშვური წარმოდგენები, როგორები უნდა ვყოფილიყავით: მოცეკვავეები, ვეტერინარები, ასტრონავტები, მწერლები. თუმცა უმეტესწილად, საბოლოოდ არჩევანი სულ სხვა პროფესიებზე გავაკეთეთ.

მეცნიერული კვლევების თანახმად, საშუალო ასაკი, როცა ადამიანები იწყებენ ბავშვური ოცნებების მიტოვებას, დაახლოებით 11-დან 15 წლამდეა. სწორედ ამ პერიოდში ტვინი იწყებს რეალისტური აზროვნების ჩამოყალიბებას — ანუ იწყებს იმ სამყაროს მიღებას, სადაც „ყველაფერი არ გამოდის“.

მაგრამ საინტერესოა, რომ მაშინაც კი, როცა ადამიანი ფიქრობს: „ამაზე მხოლოდ დროებით ვოცნებობდი“, სინამდვილეში ტვინში უკვე გაწერილია ემოციური კვალი. ეს კვალი რჩება — როგორც არქივი, როგორც ხმა, რომელიც მოგვიანებით შეიძლება ისევ გავიგონოთ.

ფსიქოლოგიური ტესტების თანახმად, იმ ადამიანებში, ვინც განაგრძო ბავშვური ინტერესების ინტეგრირება ზრდასრულ ცხოვრებაში, სტრესის დონე 22%-ით დაბალია (Psychology Today, 2021).
ანუ ოცნების გადარჩენა – თუნდაც მინიმალური ფორმით – პირდაპირ კავშირშია ფსიქიკურ კეთილდღეობასთან.

ბავშვობის პროფესიები და რეალური არჩევანი

2019 წელს Gallup-ის მიერ ჩატარებულ კვლევაში 2,000 მოზარდს ჰკითხეს, ვინ უნდოდათ გამოსულიყვნენ. ლიდერობდნენ:

• მასწავლებელი (16%)

• ექიმი ან ვეტერინარი (13%)

• მომღერალი ან მსახიობი (11%)

• მკვლევარი/მეცნიერი (9%)

• მოგზაური ან ბლოგერი (6%)

ეს რიცხვები დიდად არ შეცვლილა ბოლო 20 წლის განმავლობაში.
მაგრამ საინტერესოა ისიც, რომ იგივე მოზარდების 67% ფიქრობს, რომ დიდობაში “სხვა რაღაცას” გააკეთებს — ანუ ოცნება ჯერ კიდევ ცოცხალია, მაგრამ უკვე დაცულია შიშით, სიფრთხილით, რეალობის ჩარჩოებით.

ისინი მართლა იკარგებიან?

შეიძლება ფიქრობ, რომ შენი ბავშვური ოცნებებიდან აღარაფერი დარჩა. მაგრამ რაც ხშირად გვავიწყდება, რომ ოცნებები ფორმას იცვლიან — ისინი არ ქრებიან.

მაგალითად:
თუ პიანისტობაზე ოცნებობდი და ახლა მარკეტინგში მუშაობ,  შენს პრეზენტაციებში აუცილებლად იგრძნობა ის ენერგია, რომლის გადმოცემაც ნოტებით გსურდა. 
თუ ცხოველების ექიმობაზე ოცნებობდი, შეიძლება შენს სახლში პატარა კატა იყოს, რომელსაც მთელი სიყვარული მიეცი — და ესეც იმ ოცნების გაგრძელებაა.
თუ მოგზაურობა გინდოდა და ჯერ ვერ ახერხებ, სავარაუდოდ, წიგნებით ან ფილმებით ქმნი იმ სამყაროებს, რომელთა მონახულებაც გინდოდა.

თუ მწერალობაზე ოცნებობდი, შეიძლება ახლა უბრალოდ ხშირად წერ პატარა ჩანაწერებს, პოსტებს ან მესიჯებს. რადგან ემოციების სხვებისთვის გაზიარების სურვილი შენში არ ჩამქრალა.

თუ შეფ-მზარეულობა გსურდა, ახლა შეიძლება ოჯახისთვის ან მეგობრებისთვის საინტერესო და გემრიელ კერძებს სიამოვნებით ამზადებ.

ასეთი მაგალითები აჩვენებს, რომ ბავშვური ოცნებები არ იღუპება — უბრალოდ იცვლება ფორმა და ყოველდღიურ ცხოვრებაში აუცილებლად ცოცხლდება სხვადასხვა წვრილმანში.
სწორედ ეს ქმნის ჩვენს იდენტობას — მთლიანობას, რომელსაც ცხოვრება გვაძლევს.

როგორ გამოვიყენოთ დაკარგული ოცნებები — და როგორ ვიყოთ მართლები ჩვენს ბავშვობასთან?

პირველი ნაბიჯი გახსენებაა — გულწრფელად. არა იმედგაცრუებით, არა ირონიით, არამედ სითბოთი:
რა მინდოდა? რას ვხედავდი ყველაზე ნათლად, როცა თვალებს ვხუჭავდი?

ეს კითხვები ნოსტალგია კი არა — გზის მაჩვენებლებია. დღეში თუნდაც 10 წუთით დაუბრუნდი იმ სურვილს: დაწერე, დახატე, იმღერე.  ოცნებებს დასრულების ვადა არ აქვთ. ისინი უბრალოდ შენს თანხმობას ელიან.

მეორე — იყავი სამართლიანი იმ ბავშვის წინაშე, რომელიც ოდესღაც იყავი.
არ დასაჯო იმისთვის, რაც ვერ შეძლო. და ჰკითხე საკუთარ თავს:
„მე ის ვარ, ვისაც იმ ბავშვს უნდოდა რომ გავმხდარიყავი?“

თუ კი – გზა სწორია.
თუ არა – არც ეგ არის ტრაგედია. ბავშვი გაპატიებს, თუ ხელახლა ეცდები.

ასე რომ…

აუცილებელი არ არის, მივატოვოთ ის პროფესია, რომელიც ახლა გვაქვს და ბავშვობის ოცნებას დავუბრუნდეთ. უბრალოდ მნიშვნელოვანია, რომ გავიხსენოთ ის, ხანდახან მივცეთ ფრთების გაშლის საშუალება. ეს აუცილებლად მოგვცემს ენერგიას და ჰარმონიას საკუთარ თავთან.