‘’ხალხის ძალის’’ მიერ ინიცირებული კანონპროექტის გაერთიანებული კომიტეტებზე მოსმენას საზოგადოების მხრიდან საკმაოდ მძაფრი პროტესტი, ხოლო ხელისუფლების მხრიდან ათეულობით ადამიანის დაკავება მოჰყვა.
‘’არა რუსულ კანონს’’, ‘’ეს კანონი ჩვენსა და ევროკავშირს შორის დიდი რუსული კედელია’’ – ასეთი იყო იმ ტრანსფარანტების შინაარსი, რომლითაც საზოგადოება პარლამენტის შენობასთან მივიდა და ხელისუფლებისგან კანონპროექტის განხილვის გაუქმება მოითხოვა.
სხდომაზე დასწრების საშუალება არ მისცეს, არა მხოლოდ არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლების ნაწილს, ასევე, სხდომაზე შესვლა შეეზღუდათ პარლამენტის ოპოზიციური ფრთის დეპუტატებსაც.
კანონპროექტის მიხედვით, ყველა, ვინც დაფინანსების 20% ზე მეტს უცხოური წყაროებისგან იღებს, “უცხოური გავლენის აგენტად” მოიაზრება და ვალდებულია დარეგისტრირდეს საჯარო რეესტრის ამავე სახელწოდების ბაზაში.
“უცხოური გავლენის აგენტად” რეგისტრაციისთვის თავის არიდების ან დეკლარაციის არშევსებისთვის ორგანიზაცია 25 ათასი ლარით დაჯარიმდება.
‘’ხალხის ძალის’’ კანონპროექტს აშკარა და ღია მხარდაჭერა აქვს ხელისუფლების მხრიდან. უმრავლესობის განცხადებით, კანონპროექტი მიზნად მხოლოდ ფინანსურ გამჭვირვალობას ისახავს, რათა საზოგადოებისთვის ცნობილი იყოს, რომელი ორგანიზაცია რა ფინანსური სახსრებით ფუნქციონირებს.
ირაკლი კობახიძე ამბობს, რომ ამ კანონის მიღებით ევროკავშირის 12 პუნქტიანი მოთხოვნებიდან პირველი პუნქტი შესრულდება, რომელიც დეპოლარიზაციის შემცირებას გულისხმობს:
”რადიკალური ოპოზიციის პოლიტიკური წარმომადგენლები, ასევე მათთან აფილირებული არასამთავრობო ორგანიზაციები პირდაპირ უპირისპირდებიან დეპოლარიზაციის ამოცანას. პოლარიზაციას რაც განაპირობებს, ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი არის ბუნდოვანება. ანუ, ერთი მხრივ, გეუბნებიან, რომ უნდა მოხდეს დეპოლარიზაცია, მეორე მხრივ, ვიღაც აფინანსებს პოლარიზაციას, ხანდახან ეს იგივე სუბიექტია. ეს გარკვეულ ეჭვებს ბადებს. როგორც კი ამ ყველაფერში სიცხადეს შევიტანთ, მე მგონია, რომ მაშინვე პრევენციული ეფექტი ექნება ამ კანონს, ანუ, ვიღაცები უკვე თავს შეიკავებენ პოლარიზაციის დაფინანსებისგან. აქამდე ეს თემა არც გაგვიშლია. მაგალითად, იმაზე არ გვისაუბრია, რომ ვიღაც თან გთხოვს დეპოლარიზაციას, თან გიფინანსებს პოლარიზაციას“ – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ ‘’იმედის’’ ეთერში.
თუმცა საქართველოში მსგავსი კანონის მიღებას აკრიტიკებენ როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე, მისი არმიღებისკენ ხელისუფლებას მოუწოდებენ დასავლელი პარტნიორებიც, მათ შორის, აშშ, ევროკავშირი, გაერო, ევროპის საბჭო.
ევროკავშირის საგარეო სამსახური „უცხოეთის გავლენის აგენტების“ კანონპროექტთან დაკავშირებით აცხადებს, რომ ის ეწინააღმდეგება 12-პუნქტიან რეკომენდაციებს, რომელიც საქართველომ უნდა შეასრულოს კანდიდატის სტატუსის მისაღებად.
კანონპროექტი მკვეთრად უარყოფითად შეაფასა აშშ–ს ელჩმა საქართველოში კელი დეგნანმა:
“უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ” კანონპროექტი არის “რუსული კანონი, რომლის მიზანია ორგანიზაციების სტიგმატიზება, გააჩუმოს განსხვავებული აზრი, განსხვავებული შეხედულება და ამავდროულად ხელი შეუშალოს ქართველებს, საზოგადოების სხვა წევრების დახმარების გაწევა გააგრძელონ”.
ოპოზიციასა და არასამთავრობო სექტორში ამბობენ, რომ ეს კანონპროექტი საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე ცალსახად ხელისშემშლელი ფაქტორი იქნება. რადგან ის არასამთავრობო სექტორის, მედიის და აქედან გამომდინარე, დასავლეთის დემონიზებას უწყობს ხელს. კანონის მიღების შემთხვევაში, ასევე, საზოგადოებას მკვეთრად შეეზღუდება იმ სერვისების მიღების შესაძლებლობა, რომელიც მათ არასამთავრობო სექტორის მიერ განხორციელებული პროექტების შედეგად მიეწოდებოდა და რომელიც მოქალაქეთა მოწყვლადი ნაწილისთვის, მათი ეკონომიკური და უფლებრივი მდგომარეობისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო.
კანონპროექტის მოწინააღმდეგეები მას რუსულ კანონს უწოდებენ, რადგან რუსეთში უკვე დიდი ხანია მოქმედებს ამ კანონის ანალოგი და მისი დამტკიცების შედეგად რუსეთში არაერთი არასამთავრობო ორგანიზაცია ჯერ „უცხოურ აგენტად“ გამოაცხადეს, შემდეგ კი სრულად აკრძალეს. „უცხოური აგენტების“ შესახებ კანონით ქვეყანაში ებრძვიან მედიასაც.
ჟურნალისტიკის რესურსცენტრის ხელმძღვანელს ნათია კუპრაშვილს საკომიტეტო მოსმენაზე საკმაოდ მწვავე გამოსვლა ჰქონდა. მანამდე მან არაერთ განცხადებაში აღნიშნა, რომ ამ კანონპროექტის მიღების შემთხვევაში მედიაორგანიზაციები შემოსავლის ძირითად წყაროს დაკარგავენ და საარსებო სივრცე აღარ დარჩებათ. მისი თქმით, რეგიონებში საზოგადოების ქომაგი და მისი პრობლემების საჯაროდ გამომტანი ხშირ შემთხვევაში სწორედ მედიაა და ახლა სწორედ ქომაგთა განადგურება მიმდინარეობს.
აღნიშნულ კანონპროექტს ნათია კუპრაშვილი ხელისუფლების მხრიდან შურისძიების გეგმას უწოდებს.
თვითმმართველობის ექპერტები და არასამთავრობო სექტორში მუშაობის გამოცდილების მქონე ადამიანები ამბობენ, რომ აღნიშნული კანონპროექტი ხელისუფლების არაკეთილსინდისიერებასა და ევროპული არჩევანის მოსპობაზეა დაფუძნებული.
საქართველოს ადგილობრივ თვითმმართველობათა ეროვნული ასოციაცია ”ნალას” აღმასრულებელმა დირექტორმა დავით მელუამ სოციალურ ქსელში განმარტება გამოაქვეყნა, სადაც ის ხელისუფლებას საზოგადოების შეცდომაში შეყვანაში ამხელს და მოსახლეობას უმრავლესობის ქმედებებს ამგვარად განუმარტავს:
დავით მელუა ‘’გურიაTV’’-თან საუბრისას ამბობს, რომ გარდა იმისა, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური არჩევანი ღიად აქვს გაცხადებული, ქვეყანას დასავლეთთან აქვს პარტნიორული ურთიერთობები სხვადასხვა სფეროში, პირველ რიგში კი პარტნიორული ხელშეკრულებები, რაც საქართველოს ინსტიტუციურ და ეკონომიკურ განვითარებას გულისხმობს. ამ კანონის მიღებით ეს ახალი კანონმდებლობა კი ყველა ამ ხელშეკრულებას რევიზიას უკეთებს.
დავით მელუას განცხადებით, არასამთავრობო სექტორი არავითარ შემთხვევაში არ უნდა შეეპუოს აღნიშნულ კლიშეს ‘’უცხოური გავლენის აგენტთან” დაკავშირებით და ყოველმა ადამიანმა, ვინც არასამთავრობო სექტორში მუშაობს საზოგადოებასთან მჭიდრო კომუნიკაცია იქონიოს, საკუთარი საქმიანობის შესახებ კიდევ ერთხელ გააცნოს საზოგადოებას.
”ეს კლიშე არცერთი ჩვენგანის ღირსებას არ აყენებს ზიანს, გარდა იმათი, ვინც ეს კანონი შეიმუშავა და თავს მოახვია ქართულ საზოგადოებას.” – ამბობს დავით მელუა.
კანონპროექტს უარყოფითად აფასებენ რეგიონებშიც. ინოვაციებისა და სამოქალაქო განვითარების ცენტრის წარმომადგენელი, არასამთავრობო სექტორში მრავალწლიანი წარმატებული საქმიანობის გამოცდილების მქონე ლევან მჟავანაძე ამბობს, რომ ამჟამად, სამოქალაქო სექტორსა და მედიაზე ამგვარი ზეწოლით საქართველოში დემოკრატიის კუნძულის ჩაძირვა ხდება.
სამოქალაქო სექტორი პროტესტის პარალელურად, გამოსავლის ძიებასა და მოქმედების გეგმის ჩამოყალიბების პროცესშია. იგეგმება სხვადასხვა ფორმატის შეხვედრები და საპროტესტო გამოსვლები. თუმცა კონკრეტულად როგორი იქნება მათი შემდგომი ნაბიჯი და რა რეაქციები იქნება საპასუხოდ ხელისუფლების მხრიდან, ამას უახლოესი მომავალი აჩვენებს.
„ეს მასალა შექმნილია კამპანია „ეს ქვეყანა შენიას“ ფარგლებში, რომელსაც ახორციელებს სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტი ევროკავშირისა და კონრად ადენაუერის ფონდის მხარდაჭერით. მის შინაარსზე სრულად პასუხისმგებელია „გურიაTV” და შესაძლოა, იგი არ გამოხატავდეს სამოქალაქო საზოგადოების ინსტიტუტის, ევროკავშირისა და კონრად ადენაუერის ფონდის შეხედულებებს.“