
AI-ს მიერ გენერირებული ვიდეო დაღლილი ამერიკელების შესახებ, რომლებიც მობილურ ტელეფონებს ამზადებენ, რომელიც ამ კვირაში ფართოდ გავრცელდა სოციალურ მედიაში, იყო პოსტ-ტარიფების სამყაროს მკვეთრი ხედვა. მაგრამ დონალდ ტრამპს სურს, რომ ეს რეალობა გახდეს Apple-ისთვის.
iPhone-ის მწარმოებელი არის აშშ-ს პრეზიდენტის გლობალური სავაჭრო წესრიგის გადაწყობის ერთ-ერთი უდიდესი მსხვერპლი, რადგან მისი ფლაგმანი პროდუქტი მზადდება ტრამპის პროტექციონისტული რისხვის ეპიცენტრში – ჩინეთში.
“iPhone არის გლობალური მიწოდების ჯაჭვის კვინტესენციური წარმომადგენელი”, – ამბობს ფრეიზერ ჯონსონი, კანადის აივის ბიზნეს სკოლის პროფესორი და Apple-ის მიწოდების ჯაჭვის ექსპერტი.
iPhone-ში შემავალი 1000-ზე მეტი კომპონენტი მთელი მსოფლიოდან, ძირითადად ჩინეთშია აწყობილი. Apple საიდუმლოდ ინახავს ინფორმაციას თავისი წარმოების დეტალების შესახებ, მაგრამ ანალიტიკოსების შეფასებით, iPhone-ების დაახლოებით 90% აწყობილია ქვეყანაში.
ეს ღრმად პრობლემურია კალიფორნიაში დაფუძნებული ფირმისთვის, რადგან ტრამპმა შემოიღო “რეციპროკული” ტარიფები – იმპორტირებულ საქონელზე გადასახადი – აშშ-ში ჩინეთიდან შემოტანილ საქონელზე 125%-ით. ხუთშაბათს ნათელი გახდა, რომ ცალკე 20% ფენტანილის სასაზღვრო გადასახადი დაწესდებოდა ამ თანხის თავზე, მთლიანი ტვირთი 145%-მდე. Apple-ს ემუქრება აშშ-ში შემოტანილი ნებისმიერი iPhone-ისთვის მნიშვნელოვანი თანხის გადახდა, რომელიც სავარაუდოდ გადაეცემა მომხმარებლებს უფრო მაღალი ფასების სახით.
ამერიკის ერთ-ერთი ოქროს აქციის ინვესტორები პანიკაში არიან იმის გამო, რომ მათი გაყიდვები შეიძლება დაზარალდეს ამის შედეგად. მიუხედავად იმისა, რომ Apple-ის აქციები აღდგა ზოგიერთი დანაკარგიდან ტრამპის “განთავისუფლების დღის” განცხადების შემდეგ 2 აპრილს, კომპანიამ მაინც დაკარგა 300 მილიარდ დოლარზე მეტი ღირებულება ოთხშაბათის ვაჭრობის დახურვისას.
სავარაუდო ფასების ზრდის მაგალითში, UBS საინვესტიციო ბანკის ანალიტიკოსებმა გააფრთხილეს, რომ iPhone 16 Pro Max-ის (256 GB მეხსიერებით) ფასი შეიძლება გაიზარდოს 79%-ით 1199 დოლარიდან (915 ფუნტი) დაახლოებით 2150 დოლარამდე (1600 ფუნტი), 145%-იანი მთლიანი ტარიფის საფუძველზე.
აშშ-ს ფინანსური ფირმის Wedbush Securities-ის ანალიტიკოსმა დენ აივსმა, რომელმაც ჩინურ ტარიფებს უწოდა “კატეგორია 5 ფასის ქარიშხალი აშშ-ს მომხმარებლისთვის”, გააფრთხილა, რომ iPhone-ის წარმოების მთლიანად Apple-ის მშობლიურ ქვეყანაში გადატანა კომპანიისთვის და მომხმარებლებისთვის შეუძლებელი იქნებოდა.
“რეალობა ისაა, რომ სამ წელს და 30 მილიარდ დოლარს დასჭირდება ჩვენი შეფასებით, თუნდაც მიწოდების ჯაჭვის 10%-ის გადატანა აზიიდან აშშ-ში პროცესის მნიშვნელოვანი შეფერხებით”, – წერდა აივსი ინვესტორებისთვის ამ კვირაში. “აშშ-ს მომხმარებლებისთვის რეალობა იმისა, რომ 1000 დოლარიანი iPhone არის ერთ-ერთი საუკეთესო დამზადებული სამომხმარებლო პროდუქტი პლანეტაზე, გაქრება.”
მან დასძინა, რომ თუ ტელეფონები მხოლოდ აშშ-ში იქნებოდა დამზადებული, ღირებულება სამზე მეტით გაიზრდებოდა. “თუ მომხმარებლებს სურთ 3500 დოლარიანი iPhone, ჩვენ უნდა გავაკეთოთ ისინი ნიუ ჯერსიში ან ტეხასში ან სხვა შტატში.”
მიუხედავად იმისა, რომ ტარიფები ვრცელდება აშშ-ს იმპორტზე, ზოგიერთმა ანალიტიკოსმა გააფრთხილა, რომ iPhone-ისა და Apple-ის სხვა პროდუქტების ფასები შეიძლება სხვაგან გაიზარდოს საპასუხოდ. ვამსი მოჰანმა, Bank of America-ს ანალიტიკოსმა, თქვა, რომ ის მოელის, რომ ნებისმიერი ზრდა იქნება გეოგრაფიულად და არა მხოლოდ iPhone-ის ყველაზე დიდ ბაზარზე, იმ შემთხვევაში, თუ ფასები სინქრონიზებული იქნება.
“მიუხედავად იმისა, რომ Apple-ს არ გაუკეთებია კომენტარი ამაზე, ჩვენ ველით, რომ ფასები შეიცვლება გლობალურად, რათა თავიდან აიცილოთ არბიტრაჟი”, – თქვა მან.
ალტერნატიულად, დიპანჯან ჩატერჯიმ, Forrester Research-ის ვიცე-პრეზიდენტმა, თქვა, რომ Apple-ს შეეძლო ხარჯების აღდგენა სხვაგან თავის გლობალურ პორტფოლიოში. “თუ აშშ-ში არის ხარჯების გავლენა გარკვეული პროდუქტებისთვის, მაგრამ ბაზარი ბევრად უფრო კონკურენტუნარიანია იქ, კომპანიამ შეიძლება აირჩიოს ფასების შენარჩუნება აშშ-ში დაკარგული მოგების აღდგენისას სხვაგან თავის გლობალურ პორტფოლიოში.”
ეს არ არის მხოლოდ iPhone-ები, რომელთა ფასიც შეიძლება გაიზარდოს. Apple-ის Mac პროდუქტების 50%-ზე მეტი და iPad-ების 80% აწყობილია ჩინეთში, აშშ-ს საინვესტიციო ბანკის Evercore-ის მიხედვით. Apple-ის საათები ძირითადად აწყობილია ვიეტნამში, რომელიც იხდის 10%-იან ტარიფს ტრამპის 90-დღიანი პაუზის დროს, რომელიც იზრდება 46%-მდე, თუ პრეზიდენტი დაუბრუნდება თავის “განთავისუფლების დღის” განაკვეთს.
TikTok-ის პოსტი, სადაც ნაჩვენებია ამერიკელი მუშები, რომლებიც ამზადებენ მობილურ ტელეფონებს – ჩინურ მუსიკაზე დაკვრის ფონზე, სავარაუდოდ, არ იქნება კოპირებული Apple-ის მიერ, პროფესორ ჯონსონის თქმით. Apple-ის iPhone-ების უმრავლესობა აწყობილია ჩინეთში კონტრაქტორების მიერ, როგორიცაა Foxconn, ტაივანის ფირმა.
“აშშ-ს ეკონომიკა არ არის მოწყობილი მობილური ტელეფონების ასაწყობად. მათ არ აქვთ საშუალებები ან მოქნილი შრომა”, – ამბობს ის. “200,000-300,000 ადამიანის მომზადება, რომ მოვიდნენ და ააწყონ iPhone-ები, უბრალოდ არ არის პრაქტიკული.”
თეთრმა სახლმა ამ კვირაში გამოხატა ნდობა, რომ Apple გადაიტანს iPhone-ის წარმოებას აშშ-ში, მიუთითებდა კომპანიის წლევანდელ განცხადებაზე 500 მილიარდი დოლარის ინვესტიციის შესახებ ქვეყანაში. თუმცა, ეს დაპირება მოიცავდა ვალდებულებებს, როგორიცაა სერვერების აშენება მისი ხელოვნური ინტელექტის პროდუქტებისთვის, Apple TV-ის პროდუქცია და 20,000 ახალი სამუშაო ადგილი კვლევასა და განვითარებაში – არა დაპირება iPhone-ის შტატებში.
2017 წელს Apple-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა, ტიმ კუკმა, თქვა, რომ კომპანია ეყრდნობა ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა ჩინეთი წარმოებისთვის, მათი გამოცდილი სამუშაო ძალის სიღრმის გამო.
“აშშ-ში შეგიძლიათ გქონდეთ ინსტრუმენტული ინჟინრების შეხვედრა და დარწმუნებული არ ვარ, რომ ოთახს შევავსებდი. ჩინეთში შეგიძლიათ შეავსოთ მრავალი საფეხბურთო მოედანი”, – უთხრა მან ფორტუნას.
აშშ-ს შიდა წარმოების შესაძლო მოძრაობის მიუხედავად, Apple-მა, სავარაუდოდ, მიმართა მიწოდების ჯაჭვის სხვა მოთამაშეებს.
Reuters-მა ხუთშაბათს განაცხადა, რომ Apple ფოკუსირებულია ინდოეთში წარმოების ბაზაზე, სადაც iPhone-ების დაახლოებით 10% აწყობილია, წარმოების გაზრდით ტარიფების თავიდან ასაცილებლად. მან განაცხადა, რომ კომპანიამ დაიქირავა სატვირთო თვითმფრინავები, რათა გადაეტანა 600 ტონა iPhone – რაც შეიძლება 1,5 მილიონამდე სმარტფონამდე – აშშ-ში. Wall Street Journal-ის ცნობით, Apple ემზადება ინდოეთში დამზადებული ტელეფონების აშშ-ში გადამისამართებისთვის, როგორც დროებითი გამოსავალი, სანამ ის შეეცდება ტარიფებისგან გათავისუფლებას, როგორც ეს გააკეთა ტრამპის პირველ ადმინისტრაციაში.
ჩატერჯი ამბობს, რომ ის გაოცებული იქნებოდა, თუ Apple “სწორად დაიწყებდა ფასებს”. ისინი შეეცდებიან ტარიფებისგან გათავისუფლებას და სავარაუდოდ მოკლევადიან დარტყმას მიაყენებენ მათ მოგების მარჟებს. “თუ მათ შეეძლოთ ფასების გაზრდა, ისინი უკვე გააკეთებდნენ ამას”, – დასძენს ის. “ასე რომ, მათ ურჩევნიათ არ წავიდნენ უფრო მაღალზე.”
ჯონსონი ამატებს, რომ კომპანიებს, როგორიცაა Apple, ალბათ აქვთ მარაგების მარაგი, რომელიც მოიცავს მოთხოვნის 30-60 დღეს, რაც შეიძლება დაეხმაროს ფასების შემსუბუქებას.
იმავდროულად, ამერიკელი მომხმარებლები ემზადებიან ბაზრის არეულობისთვის მათ კართან. ჯეფი, 76 წლის, რომელიც ცხოვრობს ნიუ ჯერსიში, ცოტა ხნის წინ იყიდა ახალი iPhone 16 Max Pro თავისი ცოლისთვის და iPad-იც.
ნახევრად პენსიაზე გასული ექიმი, რომელმაც თავისი კარიერა გაატარა კომპანიებთან მუშაობაში აშშ-ს ჯანდაცვის ტრანსფორმაციისთვის, ფიქრობდა ძველი ტექნიკური მოწყობილობების შეცვლაზე, როგორც კი დონალდ ტრამპი მეორე ვადით დაიწყებდა.
“მე ველოდი, რომ ქაოსი იქნებოდა, მეტი ქაოსი, მიწოდების ჯაჭვში და ალბათ მეტი ქაოსი საქონლის ფასებში, რომლებსაც ჰქონდათ რაიმე ელემენტი ჩინეთიდან, კონკრეტულად”, – ამბობს ის.
“როდესაც ვიყიდე ისინი, ვფიქრობდი, ვინ იცის, სად წავა ისინი (ტარიფები), მაგრამ ეს უარესი იქნება ამერიკელი მომხმარებლებისთვის, რადგან Apple, ყველა გაზრდის ფასებს”, – დასძენს ის.
სტატია დაგენერირებულია www.ainews.ge-ის მიერ