როგორ ვლინდება არითმია და როდის მივმართოთ ექიმს

როგორ ვლინდება არითმია

არის შემთხვევები, როცა ადამიანი თავად ვერ გრძნობს არითმიის არსებობას – მას ექიმი აღმოუჩენს გასინჯვისას, ზოგჯერ კი პაციენტი საკმაოდ მრავალფეროვან სიმპტომებს აღწერს, არითმია მის თვითშეგრძნებას მკვეთრად აუარესებს. სიმპტომების არსებობა-არარსებობის მიხედვით ძნელია იმაზე მსჯელობა, რამდენად საშიშია გულის რიტმის ესა თუ ის დარღვევა – ზოგჯერ სურათი საკმაოდ მრავალფეროვანია, თუმცა არითმია არავითარ საფრთხეს არ უქმნის ჯანმრთელობას. გულის რიტმის დარღვევის დროს პაციენტი შესაძლოა უჩიოდეს:

• გულის ფრიალის შეგრძნებას;
• ტაქიკარდიას – გულისცემის აჩქარებას;
• ბრადიკარდიას – გულისცემის შენელებას;
• გულის ტკივილს;
• ქოშინს;
• გაბრუების შეგრძნებას;
• თავბრუს;
• გონების კარგვას ან ამის წინარე შეგრძნებებს.

როდის მივმართოთ ექიმს

როგორც აღვნიშნეთ, არითმიისას შეიძლება ვიგრძნოთ გულის უეცარი შეკუმშვა, გულის ფრიალი ან, პირიქით, ძალიან ნელი გულისცემა. შესაძლოა თავი იჩინოს სიმპტომებმაც, რომლებიც არითმიის გამო ორგანოებისთვის სისხლის მიწოდების დარღვევითაა განპირობებული: ქოშინმა, ხიხინმა, სისუსტემ, თავბრუხვევამ, გაბრუების შეგრძნებამ, გულის წასვლის შეგრძნებამ, ტკივილმა და დისკომფორტმა გულმკერდის არეში. ერთ-ერთი მათგანისა და არითმიის თანაარსებობისას აუცილებელია მიმართოთ ექიმს. სიცოცხლისთვის საშიში არითმიაა პარკუჭების ფიბრილაცია. ის მაშინ იჩენს თავს, როცა გულის პარკუჭის ცალკეული ბოჭკოები ასინქრონულად, არამდგრადი ელექტრული იმპულსების ზემოქმედებით იკუმშება. ამ დროს, ნაცვლად ნორმალური შეკუმშვისა და აორტაში სისხლის გადატყორცნისა, შეკუმშვა არაეფექტურია. სისხლის ეფექტური გადატყორცნის დარღვევის გამო ირღვევა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ორგანოების სისხლმომარაგება. პაციენტი კარგავს გონს და შესაძლოა შემთხვევა სიკვდილითაც კი დასრულდეს. ამ დროს უთუოდ უნდა მივმართოთ სასწრაფო დახმარებას, დავიწყოთ კარდიოპულმონური რეანიმაცია – გულის არაპირდაპირი მასაჟი – ზეწოლა გულმკერდის არეში სიხშირით 100-მდე წუთში.

როდის ვითარდება არითმია

არსებობს არითმიის გამომწვევი მრავალი მიზეზი. მათ შორის აღსანიშნავია:

• გულის შეტევა;
• გულის კუნთის ცვლილებები, გამოწვეული წარსულში გადატანილი ინფარქტით;
• გულის კუნთის ცვლილება, დაკავშირებული კარდიომიოპათიასთან;
• გულის გვირგვინოვანი არტერიების დაზიანება ათეროსკლეროზის შედეგად;
• მაღალი არტერიული წნევა;
• შაქრიანი დიაბეტი;
• ჰიპერთირეოზი – ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების სიჭარბე;
• თამბაქოს წევა;
• დიდი რაოდენობით ყავისა და ალკოჰოლის მიღება;
• ნარკოტიკული საშუალებები;
• ზოგიერთი ბიოაქტიური დანამატი და ფიტოპრეპარატი;
• ელექტროტრავმა;
• ჰაერის დაბინძურება.

როგორია ნორმალური გულისცემა

გულის ნორმალური შეკუმშვისას გულში განსაზღვრული სიხშირით ავტომატურად წარმოიქმნება ელექტრული იმპულსები. ეს იმპულსები გულის გამტარ სისტემაში ყოველგვარი დაბრკოლების გარეშე ვრცელდება. იმპულსის წარმოქმნის ან გავრცელების დარღვევა არითმიას იწვევს. ჩვენი გული ოთხი ღრუსაგან შედგება. გულის ორივე ნახევარში არის ორი ღრუ – წინაგული და პარკუჭი. გულის შეკუმშვისას ჯერ ორივე წინაგული იკუმშება და სისხლს მოდუნებულ პარკუჭში გადაისვრის. ეს შეკუმშვა მაშინ იწყება, როცა სინუსის კვანძში – ასე უწოდებენ მარჯვენა პარკუჭში არსებულ უჯრედთა ჯგუფს – წარმოქმნილი ელექტრული იმპულსი წინაგულებისკენ ვრცელდება. ამის შემდეგ იმპულსი მიემართება ატრიოვენტრიკულური (წინაგულ-პარკუჭოვანი) კვანძისაკენ, რომელიც წინაგულსა და პარკუჭს შორის მდებარეობს, მერე კი პარკუჭებისკენ ვრცელდება. ჯანმრთელ გულში ეს პროცესი ავტომატურად, შეუმჩნევლად, რეგულარულად მიმდინარეობს და გულის ნორმალურ შეკუმშვას იწვევს. მისი სიხშირე წუთში 60-დან 100-მდეა. კარგად ნავარჯიშებ ადამიანებს (სპორტსმენებს, ათლეტებს) პულსი 60-ზე ნაკლები აქვთ. ეს ნორმალური მოვლენაა.

წყარო – მკურნალი