როგორ გავუმკლავდეთ მაღალ სიცხეს? – გერმანიის მაგალითი

მეტეოროლოგები ცხელ ზაფხულს პროგნოზირებენ. გლობალური დათბობის გამო, უკიდურესად ცხელი დღეების რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა. მათ შეუძლიათ უდიდესი საფრთხე შეუქმნან ხანდაზმულებს, ავადმყოფებს და ორსულ ქალებს. „გერმანიას ჯერ არ მიუღია საკმარისი ზომები“, – აცხადებენ გერმანიის კლიმატის ცვლილებისა და ჯანმრთელობის ასოციაციის ექსპერტები.

იმისათვის, რომ მოქალაქეები გაუმკლავდნენ მზარდ სიცხეს, ქალაქების იერსახე უნდა შეიცვალოს. გერმანიის რამდენიმე მუნიციპალიტეტი ნათლად აჩვენებს, თუ როგორ.

კარლსრუე
კარლსრუე არის ქალაქი, რომელიც მდებარეობს სამხრეთ გერმანიაში, ზემო რაინის ვაკეზე, სადაც წელიწადში ბევრი ცხელი დღეა. ადგილობრივი ხელისუფლების ცნობით, ქალაქი მრავალი წელია აქტიურად მუშაობს კლიმატის ცვლილებასთან ადაპტაციასა და სითბურ დაცვაზე. კარლსრუე იყო ერთ-ერთი პირველი გერმანული ქალაქი, რომელმაც მიიღო კლიმატის ცვლილებასთან ადაპტაციის სტრატეგია, რომელშიც განსაზღვრული იყო ურბანული დაგეგმარების, ქალაქის გამწვანების და ქალაქის შენობების სიცხისგან დაცვის მიზნები. მაგალითად, ქალაქის ზოგიერთ რაიონში ახალი შენობების ფასადების ან სახურავების გამწვანების ვალდებულებაა. ასევე აუცილებელია ადგილზე ღია სივრცეების გამწვანება, აკრძალულია ხრეშიანი ზედაპირები და ხელოვნური გაზონები.

ქალაქის მაცხოვრებლების კომფორტისთვის შეიქმნა ე.წ. „სითბოს რუკა“, რომელიც აჩვენებს ადგილებს, სადაც შეგიძლიათ გაგრილდეთ: სასმელი შადრევნები, წყლის ობიექტები, ტუალეტები, ასევე საზოგადოებრივი შენობები, სადაც შეგიძლიათ თავი დააღწიოთ მცხუნვარე მზესა და სიცხეს. ზაფხულში, ასეთი ქალაქის რუკა გადაიცემა საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მანქანებში და ასევე ნაჩვენებია ქალაქში არსებულ ელექტრონულ საინფორმაციო ეკრანებზე.

კიდევ ერთი მაგალითია პროექტი „გრილი ეკლესიები“: ზაფხულში, ზოგიერთი სამრევლო აღებს თავისი ეკლესიის შენობების კარებს. სასმელი წყლისა და გამოჯანმრთელების შესაძლებლობის გარდა, არის ინფორმაცია სიცხისგან დაცვის მარტივი ზომების შესახებ.

დრეზდენი
დრეზდენის გორბიცის რაიონში, საპილოტე პროექტის ფარგლებში, ძალიან სპეციფიკური დამცავი ზომები იქნა მიღებული. კერძოდ, მიკროკლიმატი მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა გაუმტარი ზედაპირების ბუნებრივი ნიადაგით ჩანაცვლებით. ეს ნაკლებ სითბოს ინარჩუნებს და მეტ წყალს აორთქლებს. გარდა ამისა, 1980-იანი წლების საცხოვრებელი შენობები რეკონსტრუირებული იქნა: დამონტაჟდა ჟალუზები და ზედა სართულების დასაცავად სახურავის ქვეშ შეიქმნა ახალი, ე.წ. საჰაერო სივრცეები. ამის გამო, ყველაზე ცხელ ოთახებში ტემპერატურა 3.2 გრადუსით უნდა შემცირდეს.

გარდა ამისა, დამონტაჟდა უფასო სასმელი წყლის წერტილები და მომზადდა ქალაქის რუკა, რომელიც მიუთითებს „გრილ ზონებზე“, როგორიცაა ტყეები, პარკები ან კონდიცირებული შენობები. დრეზდენის ხელისუფლება გეგმავს გორბიცის გამოცდილების მთელ ქალაქში გავრცელებას, როგორც სიცხის საწინააღმდეგო გეგმის ნაწილს. მერის, დირკ ჰილბერტის ბოლოდროინდელი ინფორმაციის თანახმად, გეგმა ზაფხულის ბოლოს იქნება წარმოდგენილი.

ქალაქის ხელისუფლების ცნობით, 2023 წლიდან ქალაქის ვებსაიტზე ხელმისაწვდომია გერმანიაში პირველი სახელმძღვანელო, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას ქალაქის კლიმატის, ჯანმრთელობის რისკების და ცხელი დღეებისთვის პრაქტიკული რჩევების შესახებ. სახელმძღვანელო, ძირითადად, ჯანდაცვისა და ექთნების სექტორის მუშაკებისთვის, ასევე სოციალური და საგანმანათლებლო ორგანიზაციების თანამშრომლებისთვისაა განკუთვნილი.

დიუსელდორფი
დიუსელდორფი ასევე ყურადღებას ამახვილებს სასმელ შადრევნებზე – მათი რიცხვის გაორმაგება იგეგმება. ქალაქის ხელისუფლების ცნობით, ჩრდილოეთ რაინ-ვესტფალიის დედაქალაქში ამჟამად დაახლოებით 25 შადრევანი ფუნქციონირებს. 2025 წელს კიდევ ხუთი დაემატება. სულ, მომავალში მათი რიცხვის 60-მდე გაზრდა იგეგმება.

ქალაქის ციფრულ რუკაზე ნაჩვენებია გრილ ადგილები, სადაც შეგიძლიათ თავი დააღწიოთ სიცხისგან, როგორიცაა კონდიციონერით აღჭურვილი ეკლესიები და მუზეუმები, ასევე სასმელი შადრევნები. გარდა ამისა, რუკაზე ნაჩვენებია ჩრდილიანი მოედნები და საცურაო ადგილები. დიუსელდორფში ბავშვებისთვის ათი წყლის დასასვენებელი ადგილია, სადაც ისინი ცხელ დღეებში გაერთობიან და გაგრილდებიან.

გარდა ამისა, რაინზე მდებარე ქალაქმა სიცხისგან თავის დასაცავად სხვა ჯანდაცვის ზომებიც მიიღო. ხელისუფლების ცნობით, სასმელი შადრევნების დამონტაჟების გარდა, ხეები დარგეს, გაზონები ხელახლა აშენდა და სახურავების, ფასადებისა და ეზოების გამწვანება დაფინანსდა. ტემპერატურის პიკების შემთხვევაში დაგეგმვის ღონისძიებების კონცეფცია ამჟამად შეთანხმების პროცესშია. პროექტი მოიცავს 60 ღონისძიებას მთელი ქალაქის ტერიტორიისთვის.

ათასობით სიცხისგან გარდაცვლილი ყოველ წელს.

გერმანიის რობერტ კოხის ინსტიტუტის შეფასებით, 2023 და 2024 წლებში გერმანიაში სიცხესთან დაკავშირებული დაახლოებით 3000 სიკვდილიანობა დაფიქსირდება, ხოლო 2022 წელს ეს მაჩვენებელი კიდევ უფრო მაღალი იყო.

გერმანიის ყოფილმა ჯანდაცვის მინისტრმა კარლ ლაუტერბახმა 2023 წელს წარმოადგინა დამცავი გეგმა, რომლის მიზანიც სიცხესთან დაკავშირებული სიკვდილიანობის განახევრება იყო. და რას გეგმავს გერმანიის ახალი მთავრობა? ჯანდაცვის სამინისტროს ვებსაიტზე განთავსებულია ზომები:  უპირველეს ყოვლისა, მოქალაქეები უკეთ უნდა იყვნენ ინფორმირებულნი, ყურადღება არსებულ საფრთხეზე უნდა იყოს მიპყრობილი და ადგილობრივი ხელისუფლება ამ ამოცანებში უნდა იყოს მხარდაჭერილი.

ექსპერტები ადაპტაციის ზომებს კარგ ინვესტიციად მიიჩნევენ
მსოფლიო რესურსების ინსტიტუტის (WRI) ანალიტიკური ცენტრის კვლევა აჩვენებს, რომ კლიმატის ცვლილებასთან ადაპტაციის ზომებში ინვესტიციები, როგორიცაა ქალაქების გამწვანება, ანაზღაურებადია: ექსპერტებმა გამოთვალეს, რომ ათი წლის განმავლობაში, ადაპტაციასა და მდგრად განვითარებაში ჩადებული ყოველი დოლარი ათ დოლარზე მეტს გამოიმუშავებს. ეს დასკვნა ეფუძნება თორმეტ ქვეყანაში 320 ასეთი ინვესტიციის ანალიზს, რომელთა საერთო ღირებულება 133 მილიარდ დოლარს შეადგენს.

უსახლკარო ადამიანებს სასმელი წყალი სჭირდებათ

ბერლინი (dpa) – სიცხე შეიძლება სიცოცხლისთვის საშიში იყოს, განსაკუთრებით უსახლკარო ადამიანებისთვის. ამის შესახებ განაცხადა უსახლკაროთა ფედერალურმა სამუშაო ჯგუფმა გერმანიაში 4 ივნისს გამართულ „სითბოსგან გათავისუფლების დღესთან“ დაკავშირებით. „ადგილობრივი ხელისუფლება ვალდებულია ცენტრალურ რაიონებში ადგილები უზრუნველყოს სასმელი წყლით და დაჩრდილული ადგილებით, რათა დაიცვან უსახლკარო ადამიანების ჯანმრთელობა სიცხეში“, – განაცხადა ჯგუფის აღმასრულებელმა დირექტორმა, საბინე ბოსინგმა, ყოველდღიურ გაზეთ „Rheinische Post“-თან ინტერვიუში.

გერმანიის ბევრმა ქალაქმა და დაბამ შექმნა პირობები უსახლკარო ადამიანების სიცივისგან დასაცავად. თუმცა, ადამიანების სიცხისგან დაცვის კუთხით ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის გასაკეთებელი. ბოსინგი მოუწოდებს, რომ უსახლკაროთა თავშესაფრები მთელი წლის განმავლობაში იყოს ხელმისაწვდომი და აღჭურვილი ცხელ დღეებში დაცვის უზრუნველსაყოფად. ამ მიზნით, გერმანიის მთავრობამ მუნიციპალიტეტებისთვის სიცხისგან დაცვის გეგმები უნდა მიიღოს, „რომელიც აშკარად ითვალისწინებს უსახლკაროთა საჭიროებებს“, მიიჩნევს ბოსინგი.

ქალაქის ხელისუფლება საკუთარ ზომებს ამუშავებს
ფედერალური სტატისტიკის სამსახურის მონაცემებით, 2024 წლის იანვრის ბოლოს, უსახლკაროთა თავშესაფრებში დაახლოებით 439,500 ადამიანი იყო განთავსებული, რომლებიც უსახლკაროდ დარჩნენ. მაღალი ტემპერატურის გამო უსახლკარო ადამიანებს შორის გარდაცვალების ზუსტი რაოდენობის შესახებ ინფორმაცია არ არსებობს.

გერმანიის ბევრმა ქალაქმა და დაბამ შეიმუშავა მაღალი ტემპერატურის პერიოდში დამცავი ზომების გეგმები, რაც უსახლკაროთა მხარდაჭერას მოიცავს. ეს მოიცავს, მაგალითად, მზისგან დაცული ადგილების უზრუნველყოფას, წყლის, მზისგან დამცავი კრემის და მსუბუქი ტანსაცმლის დარიგებას. ზოგიერთ ქალაქში, როგორიცაა ბერლინი და ჰამბურგი, ცხელ ამინდში სპეციალური ავტობუსები მოძრაობენ – მობილური დახმარების ცენტრები უსახლკაროთათვის.

ეკლესია, როგორც გრილი თავშესაფარი
გერმანიის ევანგელისტური ეკლესიის საბჭოს (EKD) თავმჯდომარემ, ეპისკოპოსმა კირსტენ ვერსმა განაცხადა, რომ ზაფხულში სიცხისგან თავის დასაცავად გრილი საეკლესიო შენობები ხელმისაწვდომი გახდება. „პროტესტანტული ეკლესია ასევე შეიტანს წვლილს სიცხისგან დაცვაში ამ ზაფხულს საეკლესიო შენობების ღიად შენარჩუნებით“, – განუცხადა ვერსმა Rheinische Post-ს. „ეკლესიის ან სამრევლოს სივრცეში ყველას შეუძლია იპოვოს სიმშვიდე და დასვენება, მხარდაჭერა და დაცვა, გრილი ჰაერი და ადამიანური სითბო“.

გარემოს დაცვის ფედერალურმა მინისტრმა კარსტენ შნაიდერმა გაზეთს განუცხადა, რომ მან დაავალა კვლევითი პროექტი, რათა შეესწავლა „საჭიროა თუ არა ეროვნული რეგულაცია მუნიციპალიტეტების მუშაობის გასაუმჯობესებლად ექსტრემალური სიცხისგან დაცვის კუთხით“. კვლევის სტიმული სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტების მხრიდან სახელმწიფო მხარდაჭერის განმეორებითი თხოვნები იყო.

სპორტსმენებისთვის სიცხისგან დაცვის ზომები ჯანმრთელობის რისკების შესამცირებლად

ბერლინი (dpa) – მეტი სიგრილე, ნაკლები ალკოჰოლი და საგანგებო სიტუაციებისთვის მზადყოფნა – ეს არის რეკომენდაციები, რომლებსაც გერმანიის ჯანდაცვის სამინისტრო გვთავაზობს, რათა დაეხმაროს სპორტსმენებს ანომალიურ სიცხესთან გამკლავებაში. ბერლინში სამინისტროს ცნობით, მთავარი მიზანია ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან აცილება ასეთ პერიოდებში.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) მონაცემებით, სპორტით დაკავებული ადამიანები კლიმატის გამო განსაკუთრებით მაღალი ჯანმრთელობის რისკების წინაშე დგანან. შემოთავაზებული სიცხისგან დაცვის ზომების ფარგლებში, სპორტულ კლუბებსა და ასოციაციებს ურჩევენ, მაგალითად, შესვენების გაკეთებას და ცხელი ამინდისთვის მომზადებას. მაგალითად, სპორტულმა ობიექტებმა უნდა უზრუნველყონ საკმარისი რაოდენობის გრილი სასმელი წყალი და გრილი, ჩრდილიანი ადგილები.

რეკომენდაციები, მაგრამ არა აკრძალვა
რჩევა მიზნად ისახავს სპორტით სარგებლობის ცხელ ამინდში შესაძლებლობას, მაგრამ ზოგიერთ შემთხვევაში დაცვის გეგმა გირჩევთ ვარჯიშისგან თავის შეკავებას. შეჯიბრებების ორგანიზებისას აუცილებელია წინასწარ განსაზღვროთ, თუ რა ტემპერატურაზე უნდა შეწყდეს ღონისძიება. გარდა ამისა, რეკომენდებულია მაღალი ტემპერატურის დროს ალკოჰოლისა და კოფეინის შემცველი სასმელების თავიდან აცილება. ასევე უნდა მოერიდოთ ღია ცეცხლს, როგორიცაა გრილზე შესაწვავად გამოყენება.

სამინისტრო განმარტავს, რომ ზომები საკონსულტაციო ხასიათისაა და არ წარმოადგენს აკრძალვებს ან მოთხოვნებს. სპორტით დაკავებული პირებისთვის ეს ზომები სახელმძღვანელოს ფუნქციას ასრულებს და ხელს უწყობს უკიდურესი სიცხისგან გამოწვეული ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან აცილებას. გერმანიის ფედერალური და ადგილობრივი ხელისუფლება პასუხისმგებელია სიცხისგან თავის დასაცავად კონკრეტული ქმედებებისა და ღონისძიებების განხორციელებაზე.

თერმული დაცვის ზომები მრავალი წლის განმავლობაში მუშავდებოდა
გერმანიის ოლიმპიური სპორტის კონფედერაციასთან ერთად, ყოფილი ჯანდაცვის მინისტრის, კარლ ლაუტერბახის მიერ შემოთავაზებული ეროვნული სითბური დაცვის გეგმა მასობრივი სპორტის სამოდელო გეგმად გადაკეთდა. ასევე გამოქვეყნდა აფთიაქებისა და ამბულატორიული ფსიქოთერაპიის კლინიკებისთვის განკუთვნილი სითბური დაცვის ზომები.

 

მომზადებულია საინფორმაციო სააგენტოს dpa German News Service-ს მიხედვით.