ინსულტი ზრდასრული მოსახლეობის ნომერ მე-4 „მკვლელად“ ითვლება, თუმცა, ყოველი 19 სასიკვდილო შემთხვევიდან ფატალურად მხოლოდ ერთი სრულდება. ამავდროულად ინსულტი წარმოადგენს მძიმე ფორმის, ხანგრძლივი და მდგრადი უნარშეზღუდულობის წამყვან #1 მიზეზს.
ცნობისთვის, აშშ-ში ინსულტი ყოველ 40 წამში ხდება და ყოველ 4 წუთში ფატალური შედეგით სრულდება.
ნევროლოგი, კახა ახვლედიანის თქმით, ინსულტი, შესაძლოა, განუვითარდეს ნებისმიერი ასაკის, სქესის, წარმომავლობის, ენიკურობის, რასის, სოციალური სტატუსის, გავლენის და ძალაუფლების მქონე ადამიანს (ინსულტის მსხვერპლი – მე-20 საუკუნის სამი უდიდესი ადამიანი, მე-2 მსოფლიო ომის გამარჯვებული და მსოფლიო პოლიტიკის განმსაზღრელი ლიდერი – რუზველტი, სტალინი, ჩერჩილი)
თუმცა, ექიმის თქმით, ინსულტი განაჩენი არ არის და მისი პრევენცია, მკურნალობა შესაძლებელია.
„ინსულტის პრევენციისთვის საჭიროა იმ რისკ-ფაქტორების შემცირება, რომელიც მის მთავარ გამომწვევ რისკ-ფაქტორებად მიიჩნევა – თამბაქოს მოხმარება, ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარება, უძრავი ცხოვრების წესი, ჭარბი წონა და სიმსუქნე;
აგრეთვე ისეთი დაავადებები, როგორიცაა სისხლის მომატებული წნევა, წინაგულთა ფიბრილაცია (მოციმციმე არითმია), შაქრიანი დიაბეტი,“ – ამბობს ექიმი კახა ახვლედიანი.
მისი თქმით, უნდა გამოვყოთ რამდენიმე ფაქტი:
მწეველებისთვის, არამწეველების ფონზე, ასევე იმ პირებთან შედარებით, ვინც მოწევას თავი ათ წელზე მეტი ხნის წინ დაანება – ინსულტის რისკი 2-4 ჯერ მეტად იზრდება.
„სისხლის ნორმალური წნევის 120/80-ზე მქონე პირები, მომატებული წნევის მქონე პირების ფონზე, ინსულტის განახევრებული რისკის ქვეშ იყოფებიან.
აგრეთვე, უნდა გვახსოვდეს, რომ ფიზიკური აქტივობა ინსულტის რისკს 35%-ით ამცირებს.
და რაც მთავარია, ალკოჰოლს გააჩნია J ფორმის ეფექტი ინსულტის რისკზე…
ინსულტის გამოვლენის სიმპტომები ასეთია – F.A.S.T – სახის ასიმეტრია, ხელის ცალმხრივი სისუსტე ან დაბუჟება, მეტყველების დარღვევა ან გაძნელება, დაავადების სწრაფი განვითარება (დარტყმა).
მხედველობის უეცარი კარგვა, ან გაორება; წონასწორობის და სიარულის უეცარი დარღვევა, თავბრუხვევა; გონების კარგვა, გულყრა, კრუნჩხვა; უეცარი მოულოდნელი ძლიერი თავის ტკივილი გულისრევით და ღებინებით;
ინსულტი მედიცინაში გადაუდებელ მდგომარეობას მიეკუთვნება, როგორც ამბობენ ამბობენ – „დრო არის ტვინი“. ამიტომ, საჭიროა სწრაფი რეაგირება, იმის გათვალისწინებით, რომ დაზარალებული პირი, შესაძლოა, პრობლემის წინაშე თავად უძლური იყოს.
„თვითმხილველს შეუძლია დაავადების სწრაფი ამოცნობით და 112 შეტყობინებით წვლილი შეიტანოს მისი სიცოცხლის გადარჩენაში და სწორ გამოსავლის დროულად პოვნაში.
ინსულტის რისკის შესამცირებლად აუცილებელია – „სწორი კვება, ჯანსაღი წონის შენარჩუნება/აღდგენა, მეტი ფიზიკური აქტივობა, უარი თამბაქოზე, ზომიერება ალკოჰოლის მოხმარებაში, მაღალი არტერიული წნევის პრევენცია ან მკურნალობა, დიაბეტის პრევენცია ან მკურნალობა, მომატებული ქოლესტეროლის პრევენცია ან მკურნალობა, თრომბების განვითარების პრევენცია ან მკურნალობა…“ – გვირჩევს ექიმი.
წყარო – ეპილოგი