გრიპი მწვავე რესპირატორული დაავადებაა, რომელიც ძირითადად გამოწვეულია A და B ტიპის ვირუსებით.
გრიპი ზოგადად მწვავე, თვითლიმიტირებადი ინფექციაა, თუმცა ის შეიძლება მიმდინარეობდეს მძიმედაც და გართულდეს სხვადასხვა დაავადებებით და დასრულდეს ფატალური შედეგითაც,
სიმპტომებით გრიპი ჰგავს გაციებას, რომელიც რეალურად ასევე მწვავე რესპირატორული ინფექციაა და შესაბამისად არის გადამდებიც. ამიტომ მიდგომა – „მხოლოდ გაციებული ვარ“ და გადამდები არ ვარ, სრულიად არასწორია.
გრიპს ახასიათებს სეზონურობა და გავრცელების თვალსაზრისით ზამთარი, მეტად დეკემბრიდან მარტის ბოლომდე ყველაზე აქტიური პერიოდია. გრიპის მართვის შესახებ დეტალურად „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ბავშვთა ჯანმრთელობის ცენტრის პედიატრი, ნინო ჭითანავა, გვესაუბრება.
რა სიმპტომები ახასიათებს გრიპს?
გრიპის ვირუსის გაურთულებელი ინფექციის კლასიკური სიმპტომებია: ცხელება (არა მუდმივად!), თავის ტკივილი, კუნთების და სახსრების ტკივილი და სისუსტე, რომელსაც თან ახლავს სასუნთქი გზების დაავადებების გამოვლინებები, როგორიცაა ხველა, ყელის ტკივილი და რინიტი, ცხვირიდან გამონადენი,
სიმპტომები შეიძლება ნაკლებად მძიმე იყოს გრიპის ვირუსზე წინასწარ ვაქცინირებულ ბავშვებში;
გასათვალისწინებელია, რომ მცირეწლოვან ბავშვებში ზოგჯერ ნაკლებადაა გამოხატული რესპირატორული გამოვლინებები და მეტად გვხვდება ჩივილები კუჭ-ნაწლავის მხრივ: (მაგ., გულისრევა, ღებინება, დიარეა, ცუდი მადა).
როგორ ხდება გრიპის გავრცელება?
გრიპის ვირუსი ჰაერ-წვეთოვანი გზით ვრცელდება. ეს ნიშნავს, რომ საუბრის ან ხველების დროს შეიძლება მოხდეს ახლოს მყოფი ჯანმრთელი ადამიანის დაინფიცირება. ასევე ვირუსი შეიძლება მოხვდეს სხვადასხვა საგნის ზედაპირზე, რომელზეც ჯანმრთელი ადამიანი ხელით კონტაქტის შედეგადაც შეიძლება დაინფიცირდეს. სწორედ ამიტომ დაავადების მართვისას დიდი მნიშვნელობა აქვს ადეკვატურ ჰიგიენას, ხელების ხშირ დაბანასა და გრიპით დაავადებული ადამიანისგან დისტანცირებას.
როდის არის გრიპით ინფიცირებული ადამიანი გადამდები?
გრიპით ინფიცირებული პაციენტები გადამდებები არიან ძირითადად დაავადების დაწყებიდან პირველი 3-4 დღის განმავლობაში; ზოგი გადამდებია ასევე სიმპტომების დაწყებამდე 1 დღით ადრეც და ასევე სიმპტომების დაწყებიდან მე-5-7 დღესაც; ბავშვები და დაქვეითებული იმუნური სისტემის მქონე პაციენტები გადამდებები არიან უფრო მეტხანსაც ზოგჯერ;
როდის უნდა მივმართოთ სამედიცინო დაწესებულებას?
თუ ბავშვი არ იღებს სითხეებს საჭირო რაოდენობით, შესაბამისად შეამცირებს შარდვას (რაც უკვე დეჰიდრატაციის ნიშნად ითვლება), არის მივარდნილი, ცხელება დამწევს არ ემორჩილება, უჭირს სუნთქვა, ხველა არის შეტევითი, მაშინ რეკომენდებულია ბავშვის გადაყვანა კლინიკაში.
თუმცა აქვე აღვნიშნავ, რომ ბავშვებში პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე მნიშვნელოვანია პირად პედიატრთან ამბულატორიულ პირობებში კონტაქტი და სიმპტომების მისი მეთვალყურეობის ქვეშ მართვა.
როგორ ხდება გრიპის მკურნალობა? რა უნდა გავითვალისწინოთ დაავადების სახლში მართვის დროს?
გრიპის მკურნალობის დროს, მთავარია გვახსოვდეს, რომ ვირუსზე ანტიბიოტიკი არ მოქმედებს, ანტიბიოტიკი გამოიყენება მხოლოდ ბაქტერიული ინფექციების სამკურნალოდ. გრიპი კი ვირუსული ინფექციაა და არა – ბაქტერიული.
გრიპის დროს სახლის პირობებში სამკურნალოდ რეკომენდებულია სიმპტომური საშუალებები: სითხეებით დატვირთვა ანუ მიღება ხშირად და მცირე ულუფებად მთელი დღის მანძილზე – იქნება ეს ელექტროლიტების ხსნარები თუ სხვა სითხეები, ცხელების მართვა მედიკამენტოზური (მაგ:პარაცეტამოლი, იბუპროფენი) და ფიზიკალური მეთოდებით. ანტივირუსული პრეპარატების მიღება უნდა მოხდეს სპეციფიკურ შემთხვევებში და ის აუცილებლად პედიატრის მიერ უნდა იყოს დანიშნული. ნუ შეგეშინდებათ, თუ ბავშვი ავადობის დროს არ იღებს საკვებს კუთვნილი ულუფებით, ეს ბუნებრივიცაა ამ მდგომარეობაში. მთავარია მეტად სითხეების მიღება, რათა თავიდან იქნეს აცილებული ორგანიზმის გაუწყლოვნება. რაც შეეხება ინფუზიურ თერაპიას, ე.წ. გადასხმებს, ის არანაირად არაა საჭირო და არ ცვლის მდგომარეობას უკეთესობისკენ თუ ბავშვი ავადობის დროს ადეკვატურად იღებს სითხეებს.
რას ნიშნავს ფიზიკალური გაგრილების მეთოდი ცხელების დროს? როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს?
ფიზიკალური გაგრილება სხეულის მექანიკურად გაგრილებას გულისხმობს. ამ დროს ოთახის ტემპერატურის წყალში დასველებული საფენები უნდა დავადოთ ბავშვს, განსაკუთრებით სხეულის ჩახურების ადგილებში. ესენია: იღლიის, საზარდულის, კისრის მიდამოები. საფენი რამდენიმე წუთში გაშრება, რადგან სხეული ცხელია. შეგვიძლია იგივე მეორედაც გავიმეოროთ. ამ დროს ტემპერატურა აუცილებლად დაიწევს. ფიზიკალური გაგრილება სრულიად უსაფრთხო მეთოდია. ხშირად მშობლებს ეშინიათ, რომ ამ დროს ბავშვი არ „გაცივდეს“, არადა ბავშვი უკვე არის ვირუსით ინფიცირებული და აქვს ცხელებებიც.
რა შემთხვევაში ენიშნება პაციენტს ანტიბიოტიკი?