ექიმი ნუტრიციოლოგი, კვების ეროვნული ცენტრის დირექტორი მარი მალაზონია გადაცემაში “პირადი ექიმი” ინტერვალური შიმშილის შესახებ საკმაოდ ვრცლად საუბრობს და ყველა სიკეთესა და რისკზე ამახვილებს ყურადღებას
– ინტერვალურ შიმშილთან დაკავშირებით ასეთი მასშტაბის ინფორმაციის თავმოყრა აქამდე არ მომხდარა. 4 300-ზე მეტი კვლევა გაანალიზდა და მონაცემებს ორი დამოუკიდებელი ექსპერტი აფასებდა. თუ აზრთასხვადასხვაობა წარმოიქმნებოდა, ერთმანეთს ხვდებოდნენ და დისკუსიას მართავდნენ. საბოლოოდ, 4300-ზე მეტი კვლევიდან 17 კვლევა გამოიკვეთა, რომელსაც ეს მონაცემები დაეყრდნო. გაანალიზდა, ახდენს თუ არა ინტერვალური შიმშილი გავლენას ადამიანის შიმშილის განცდაზე, კვების მოთხოვნილებასა და სისავსის განცდაზე. აღმოჩნდა, რომ ეს ყველაზე ხშირად დასმული შეკითხვაა.
ინტერვალური შიმშილის შესახებ ხშირად ამბობენ, რომ ის მადას აქრობს და ამით ყველა სხვა შემზღუდავი კვებისაგან განსხვავდება. კვლევამ ეს შედეგი არ დაადასტურა. ინტერვალური შიმშილით მიღებული მონაცემები, დიდად არ განსხვავდებოდა გახანგრძლივებული, კალორიაშეზღუდვით მიმდინარე კვების მოდელისაგან. ინტერვალური შიმშილი არ აღმოჩნდა კვების ის მოდელი, რომელიც იმაზე მეტად აქვეითებს შიმშილის მოთხოვნილებასა და მადას, ვიდრე სხვა შემზღუდავი კვების მოდელი. თუმცა, ეს არ ნიშნავს რომ ინტერვალურ შიმშილს ჩრდილი მიადგა.
დღე-ღამის განმავლობაში კვების ინტერვალი შესაძლოა, სხვადასხვანაირად გადავანაწილოთ. მაგალითად, ჩვენ შეიძლება ვიკვებებოდეთ 20 საათის განმავლობაში და 4 საათი გვეძინოს. ამას ჭარბი წონისა და სიმსუქნის დიდი რისკი აქვს. შესაძლოა, 8 საათი გვეძინოს და დარჩენილი 16 საათი მთლიანად კვებით გავაჯეროთ. ესეც საკმაოდ მაღალი რისკის ინტერვალური მოდელი გახლავთ.
არსებობს მოდელები, რომლებიც ბევრად უფრო შემზღუდავია. ახლა განსაკუთრებით პოპულარულია ის მიდგომა, როცა ადამიანი 8 საათის განმავლობაში იკვებება და 16 საათი არაფერს მიირთმევს, ან კიდევ 6 საათი იკვებება და 18 საათი არ მიირთმევს საკვებს. თუმცა, კიდევ უფრო უკიდურესი, პრაქტიკულად, შიმშილთან ასოცირებული მოდელიც გვხვდება.
არის თუ არა ინტერვალური კვება, როდესაც კვირის დღეებს ვანაწილებთ, მაგალითად, 7 დღიდან 2 დღე ვზღუდავ კვებას და 5 დღე ჩვეულებრივ ვიკვებები? – დიახ, ესეც ინტერვალური კვების მოდელი გახლავთ და ხანგამოშვებით შიმშილად განიხილება.
რა სიკეთე აქვს კვების ამ მოდელს?
განვაზოგადოთ და ვთქვათ, რა სიკეთე აქვს კალორიადამზოგავ, შემზღუდავ კვებას – მედიკოსები თანხმდებიან, რომ კალორიაშემზღუდავ ნებისმიერ კვების მოდელს, თუ ის ორგანიზმში საკვები ნივთიერებების დეფიციტს არ გამოიწვევს, შეუძლია, ადამიანს ძალიან კარგი სამსახური გაუწიოს არამარტო წონის კონტროლის თვალსაზრისით, არამედ დღეგრძელობის თვალსაზრისით, ონკოლოგიური პრობლემების, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკის შესამცირებლად, ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის შესაცვლელად და ასე შემდეგ.
არის ეს საყოველთაოდ უნივერსალურად აღიარებული ჭეშმარიტება?
არა – ყველაზე დიდი ჭეშმარიტება თავად ადამიანია.თითოეული ჩვენგანი ერთადერთი და განუმეორებელია და ყველა ის რეკომენდაცია, რომლებსაც ჩამოვაყალიბებთ, ერთი კონკრეტული ადამიანის ინტერესებზე, საჭიროებაზე მორგებული უნდა იყოს.
კვების მოდელი, რომლის დროსაც საუზმეზე, სადილსა და ვახშამზე ყოველდღიურად, თითქმის მთელი ცხოვრება ვზღუდავთ საკვებს, ბევრი ადამიანისათვის დამთრგუნველი აღმოჩნდა. მაშინ, როდესაც ინტერვალურ შიმშილთან დაკავშირებით მოსაზრება გაჩნდა, ამ მოდელში ადამიანებმა ბევრად მეტი თავისუფლება დაინახეს. რაღაც პერიოდი ჩემს ნებაზე შემიძლია დავგეგმო კვება და რაღაც პერიოდი საკუთარ თავს ვეუბნები, რომ აღარ ვიკვებო. თუ დროში დავაწესებთ ზღვარს, ანუ რაღაც ეტაპი ვიკვებებით სურვილის შესაბამისად და კონკრეტული საათის შემდეგ აღარ მივირთმევთ, აღმოჩნდა, რომ ასეთი ინტერვალური გადანაწილება ადამიანთა საკმაოდ დიდი ნაწილისთვის ადვილად მისაღებია.
როდის არის საყურადღებო ინტერვალური შიმშილის შედეგი?
ავტოფაგიის შესახებ ბევრმა ადამიანმა იცის – როდესაც ადამიანი ნერვიულობს, დარდობს, საქართველოში ამბობენ, რომ მან ,,თავი გამოიჭამა“. ასე იქცევა ადამიანის ორგანიზმი, როდესაც ის სტრესულ მდგომარეობაშია. კვების შეზღუდვა, შიმშილი, რაღაცის აკრძალვა სწორედ ასეთი სტრესი გახლავთ, როდესაც ორგანიზმი თვითმონელების, ავტოფაგიის მექანიზმს გაააქტიურებს. როდესაც ორგანიზმი შეზღუდვისა და სტრესის მდგომარეობაში გადაგვყავს, აღმოჩნდა, რომ თვითმონელების დაცვითი მექანიზმს ორგანიზმი სასიკეთოდ იყენებს. როდესაც ინტენსიურად ფიზიკურად ვვარჯიშობთ, გარკვეულ რესურსებს გამოვფიტავთ და ქსოვილებს დავაზიანებთ, ორგანიზმისათვის ეს შეიძლება ძალების აღდგენის წინაპირობა იყოს. აქაც ავტოფაგია მუშაობს. ინტერვალური შიმშილი სწორედ ავტოფაგიის მექანიზმია. მაგრამ, მას გარკვეული თავისებურებაც აქვს, რომელიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ აღნიშნული მექანიზმი ჩვენთვის დამაზიანებელი არ აღმოჩნდეს. ზღვარი თითოეული ადამიანის შემთხვევაში ცალ-ცალკე უნდა განისაზღვროს. არ შეიძლება, უნივერსალურად ყველას ვურჩიოთ, რომ ინტერვალურ შიმშილზე გადავიდეს. ვიღაცისთვის ეს ძალიან კარგი არჩევანი გახლავთ, მაგრამ იმ ადამიანებისათვის, რომლებსაც კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის პრობლემები, შაქრის დონის მერყეობა, არტერიული წნევის ცვალებადობა აქვთ და კვების გაკონტროლება სჭირდებათ, ინტერვალური შიმშილის არჩევისას ასეთი თამამები ვერ ვიქნებით. ყველა იმ ადამიანმა, ვინც ახლა ინტერვალური შიმშილითაა გატაცებული, აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოს, რომ თუ გადაწყვეტილებას იღებთ, საკითხი და თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა კარგად შეისწავლეთ.
ინტერვალური შიმშილი წონაში გვაკლებინებს – მეტიც, წონაში ყველა შემზღუდავი კვება გვაკლებინებს. მაგრამ, ჩვენ არა მარტო დროში და რაოდენობრივად ვზღუდავთ კვებას, არამედ შინაარსობრივადაც. ვზღუდავთ იმ აუცილებელი ნივთიერებების ხარჯზე, რომლის გარეშეც ჩვენი ორგანიზმი საკმაოდ სახიფათო მდგომარეობაში გადავა. ეს ფაქტორები გასათვალისწინებელია. ადამიანთა დიდ ნაწილს კეტოგენური დიეტაც აკლებინებს წონაში, მაგრამ ის საყოველთაოდ მოსახმარი დიეტა არ არის და ყველასათვის ერთნაირად სასარგებლო არ გახლავთ. როდესაც კლასიფიკაცია დგება, ის ყოველთვის ყველაზე უარეს დიეტათა შორის გვხვდება არა თავისი შინაარსით, არამედ გლობალური ჯანმრთელობის რისკებით. ამიტომ, ესეც გავითვალისწინოთ.
წყარო – მშობლები
Loading ...
