“მოსკოვი გვაიძულებს” – აფხაზეთში აგენტებზე კანონს ეწინააღმდეგებიან

აფხაზეთში კანონი უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ მრავალი წელია განიხილება, თუმცა, საკითხი განხილვას ვერ გაცდა. კანონპროექტი ჯერ არ არსებობს და პარლამენტს მისი განხილვის პერსპექტივაზე არ უსაუბრია ჯერ.

უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ კანონის შექმნის ინიციატივა ოფიციალურად აფხაზეთის იუსტიციის სამინისტროს ეკუთვნის. საქმე იმაშია, რომ რუსეთსა და აფხაზეთს შორის საერთო სოციალური და ეკონომიკური სივრცის ფორმირების პროგრამა 2020 წელს კანონმდებლობის ჰარმონიზაციას და შესაბამისად, რუსეთის მსგავსად, არაკომერციული და უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ კანონის დანერგვას ითვალისწინებდა.

იუსტიციის მინისტრის ანრი ბარციცის თქმით, ჯერჯერობით, ჯერ ისევ არაა გადაწყვეტილი, როგორი სახით იქნება კანონპროექტი წარმოდგენილი – იქნება ეს არასამთავრობო ორგანიზაციების შესახებ 2005 წლის კანონში შესული ცვლილებების სახით თუ ცალკე კანონად.

“ჩვენ ვვარაუდობთ, რომ ეს იქნება დამოუკიდებელი კანონი”, – განაცხადა მინისტრმა ჯერ კიდევ 2022 წლის 15 ნოემბერს უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ კანონის მიღების პერსპექტივის განხილვისას. ეს განხილვა სოხუმში ერთადერთი იყო ამ საკითხზე. შეხვედრის ინიციატორები იყვნენ ის სამოქალაქო საზოგადოების წევრები, აქტივისტები და ჟურნალისტები, რომლებმაც პრეზიდენტსა და პრემიერ-მინისტრს მიმართეს.

აფხაზეთში ყველაზე ძველი არასამთავრობო ორგანიზაციის, “ჰუმანიტარული პროგრამების ცენტრის” დირექტორი არდა ინალ-იპა დარწმუნებულია, რომ კანონი უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ აფხაზეთის კონსტიტუციას ეწინააღმდეგება, თითოეული არასამთავრობო თუ არაკომერციული ორგანიზაციის საქმიანობა კი, აბსოლუტურად გამჭვირვალეა.

ამასთან, არდა ინალ-იპა ჰყვება, რომ სახელმწიფო უშიშროების სამსახურში უკვე დაკითხვაზე იბარებენ სამოქალაქო აქტივისტების და მათ შიდაპოლიტიკურ ორიენტაციებზე ესაუბრებიან. არდა ინალ-იპა ფიქრობს, რომ კანონის მიზანი, რეალურად არა ჯაშუშების მოძიება, არამედ პოლიტიკურ ოპონენტებზე ზეწოლა და მათი დაშინებაა.

“თუკი ჩვენი საქმიანობის შესახებ ინფორმაციის მოძიება გინდათ, რატომ არ მოგვმართავთ? ჩვენ ბევრჯერ გვითქვამს თქვენთვის, რომ ყველა ინფორმაცია ღია გვაქვს და ანგარიშზე ყველა კაპიკი გამჭვირვალეა, თუმცა, არ მოდიხართ. ჩვენი საზოგადოება მცირეა, მჭიდრო სოციალური კავშირებით და შეკითხვების გაჩენის შემთხვევაში, ყოველთვის შესაძლებელია საუბარი. თუმცა, როგორც ჩანს, საქმე არა ინფორმაციის მიღებაში, არამედ დაშინებასა და ზეწოლაშია”.

ამასთან, ორგანიზაციის ხელმძღვანელი აცახდებს, რომ თუკი აფხაზეთში უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ კანონს მიიღებენ, ეს კიდევ უფრო მეტ იზოლაციაში მოაქცევს აფხაზეთს.

უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ კანონპროექტი ამ დრომდე არ შესულა პარლამენტში, თუმცა პირველ საგაზაფხულო სესიაზე განიხილებოდა კანონპოექტი სახელმწიფო უშიშროების სამსახურის საქმიანობის შესახებ. ამ ცვლილებების შესაბამისად, ჯაშუშური საქმიანობის, სამშობლოს ღალატის და მსგავსი კანონდარღვევების პრევენციისთვის უშიშროების სამსახურს მეტი უფლებამოსილება ეძლეოდა.

დეპუტატი ბესლან ემურხბა ცვლილებების საჭიროებას ასე ხსნიდა: უშიშრობის სამსახურის თანამშრომლებს შეუძლიათ პროფილაქტიკური საუბრები ჩაატარონ იმ მოქალაქეებთან, რომლებიც არამეგობრული ქვეყნების სპეცსამსახურების გავლენის ქვეშ მოყვნენ. თუმცა, მისი კოლეგები, მაგალითად, დაუთ ხუტაბა და ინარ გიცბა მიიჩნევენ, რომ კანონი იმდენ ინტერპრეტაციას იძლევა, რომ მისი გამოყენება შიდაპოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგაც მარტივად შეიძლება გამოიყენონ. დეპუტატ კან კვარჩიას თქმით კი, კანონს გრძელვადიანი შედეგებიც ექნება და ამჟამინდელი ხელისუფლების ოპოზიციაში აღმოჩენის შემდეგ, მათივე წინააღმდეგ იქნება ის გამოყენებული.

“ჩვენ ისედაც ვერ ვუყურებთ ერთმანეთს თვალებში და ნაცვლად რამე გამაერთიანებელის მოფიქრებისა, გვინდა კანონები, რომელიც კიდევ უფრო მეტად ხლეჩს საზოგადოებას”.

დეპუტატი ვიანორ ბებია შემოთავაზებულ ცვლილებებს “ჩრდილოეთ კორეის კანონს” უწოდებს.

საბოლოოდ, კანონში ცვლილებებს მხოლოდ ორმა დეპუტატმა დაუჭირა მხარი და ისინი ვერ გავიდა.

წყარო-ნეტგაზეთი.გე