მთიანი ყარაბაღიდან ფაქტობრივად მთელი მოსახლეობის გადასახლების პროცესი დასრულდა. ბევრი მათგანი იძულებული გახდა ნულიდან დაეწყო ახალი ცხოვრება, იმის ფიქრით, თუ ვინ და რა დატოვა უკან.
29 სექტემბერს გორისისკენ მიმავალი გზა სახურავზე ბარგ—დამაგრებულმა მანქანებმა და პირადი ნივთებით სავსე სატვირთოებმა გაავსო.
პირველ ოქტომბერს მთიანი ყარაბაღის უფლებადამცველმა, გეგღამ სტეფანიანმა განაცხადა, რომ გორისში ბოლო ავტობუსი ჩამოვიდა. მთიანი ყარაბაღის ჩაბარების შემდეგ, სომხეთში 100 000—ზე მეტი ლტოლვილი ჩავიდა. რეგიონში გაგზავნილი გაეროს მისიის მონაცემების მიხედვით, ამჟამად მთიან ყარაბაღში 50—დან 1 000—მდე ეთნიკური სომეხი რჩება.
“ჩვენ ვფიქრობდით რომ ყველაფერი კარგად იქნებოდა, ბოლო წუთამდე არ გვჯეროდა, რომ წასვლა მოგვიწევდა”, — ამბობს მარიამი 2020 წლის 44—დღიანი ომის შედეგებზე, რომელშიც სომხური მხარე დაამარცხა.
ოჯახმა მარტუნში დარჩენილი მხოლოდ სამი ადამიანი იცის. მოხუცი ქალი, რომელსაც ქმრის საფლავის დატოვება არ სურდა; კაცი, რომელსაც შვილის საფლავის დატოვება არ სურდა და უსახლკარო ადამიანი.
ამჯერად, მათ მხოლოდ ტანსაცმლის წამოღება შეძლეს. თითოეულმა მათგანმა ჩაალაგა ჩანთა და დატოვა იქაურობა. მაგრამ მარიამმა, რაღაც განსაკუთრებულის, მარტუნში, მონტე მელქონიანის ქანდაკებიდან აღებული მარმარილოს ნატეხის წამოღება შეძლო.
საერთაშორისო ჰუმანიტარული ორგანიზაციის გუნდი, ექიმები საზღვრების გარეშე (MSF), მთიანი ყარაბაღიდან ჩამოსულ სომხებთან მომუშავეთა რიგებში არიან. ისინი მენტალური ჯანმრთელობის კუთხით მუშაობენ. ძირითადად ფოკუსირებული არიან პირველადი ფსიქიკური დახმარება გაუწიონ მათ, ვისაც ემოციური კრიზისი აქვს 9 თვიანი ბლოკადისა და გადასახლებით გამოწვეული ხანგრძლივი მოგზაურობის შედეგან, როცა უკან თავიანთი სახლები მოიტოვეს.
“ისინი შოკში არიან, აქვთ შფოთვები, მწვავე სტრესი, ღრმა დეპრესია” — ამბობს ფრანკინგ ფრიასი, MSF—ის სომხეთის დირექტორი. “ზოგიერთ მათგანს ფსიქოსომატური პრობლემები აქვს, რაც ნიშნავს, რომ ისინი ამ ემოციურ ფონს ფიზიკურ ტკივილად განიცდიან სხეულის სხვადასხვა ნაწილზე.”
წყარო – on.ge
Loading ...
