სამეგრელოში, ჩხოროწყუში არსებობს მდინარე „დეიძახი“, რომელიც მხოლოდ ორჯერ გაზაფხულზე და შემოდგომით ჩნდება, დევის ძახილს ნიშნავს.
ქართველი სპელეოლოგები ამ დრომდე სწავლობენ ამ ტერიტორიას და შურუბუმეს მღვიმეს.
მათ დღემდე ის დაამტკიცეს, რომ ხმაურიანი მდინარე “დეიძახი” სათავეს წიფურიის ტაფობში არსებული 30 კვადრატული კილომეტრი ფართობის წყალშემკრები აუზიდან იღებს.
ძლიერი წვიმის დროს კი აუზი წყლით ივსება, განტვირთვას ახდენს და მდინარედ ქცეული წყლის ნაკადი შურუბუმუს ხეობაში, არსებული მღვიმის გავლით ზედაპირზე ამოდის.
ეს კი საოცარი და საკმაოდ ხმაურიანი სანახაობაა, როცა მდინარე ჯერ კიდევ, მშრალ, ხავსმოკიდებულ უზარმაზარ ქვებზე როგორ თვალწინ ჩნდება და ამოდის.
„დეიძახის” ახასიათებს ძლიერი წყალდიდობა, რაც მთლიანად დაკავშირებულია მიგარიას მაღალმთიან ზოლში მოსულ ატმოსფერულ ნალექებთან. კერძოდ კი, თავსხმა წვიმებთან და თოვლის დნობასთან.
მიწისქვეშა წყლის ნაკადების ფორმირება წიფურიას ქვაბულში და მიმდებარე ტერიტორიებზე ხდება და მოიცავს დაახლოებით 30 კმ2 ფართობის წყალშემკრებ აუზს.
მიგარიას მასივზე მოსული ძლიერი წვიმის დროს დეიძახის მიწისქვეშა აუზი ივსება, წყლის დონე საგრძნობლად მაღლა იწევს და მოქმედებაში ერთვებიან მთელი რიგი სიფონური არხები, გვირაბები, დერეფნები და მძლავრი წყლის ნაკადები.
ამოღვრას იწყებს უფრო მაღალ ჰიფსომეტრიულ ნიშნულებზე წარმოდგენილი ლოდებით მოფენილი მშრალი კალაპოტიდან, მრავალრიცხოვანი ნაპრალებიდან და კლდოვანი ნაზვავი მასიდან, ამრიგად ადამიანის თვალწინ ხდება მდინარის უცაბედი დაბადება, ზრდა და კვლავ გაქრობა.
აღნიშნული მოვლენა ბუნების იშვიათ ფენომენს წარმოადგენს. ეს პროცესი მიგარიას მასივის თხემურ ზოლში თავსხმა წვიმის მოსვლიდან 4-5 საათის შემდეგ ვითარდება, ხოლო თოვლის დნობის და წვიმის თანხვედრის შემთხვევაში დეიძახის ვოკლუზებში მოვარდნილი წყლის ნაკადი თითქმის უახლოვდება მდინარე ხობისწყლის საშუალო ხარჯს“,- ამბობს თამარ თოლორდავა სპელეოლოგი, რომელიც ამ ფაქტის მომსწრეა და ფოტოებიც სწორედ მას უკუთვნის.
ცხადია, რომ შურუბუმეს გამოქვაბულს ტურიზმის თვალსაზრისით დიდი პერსპექტივები აქვს.
ახლა კი სპელეოლოგთა თქმით,მთავარია დადგინდეს შეიძლება თუ არა მიწის ქვეშ ათობით კილომეტრის გავლა, რომელიც 2 გამოქვაბულ ერთმანეთს აკავშირებს.
წყარო – radioatinati.ge