კალმახს კვებისას საღებავებს უმატებენ და ორაგულად ასაღებენ — “რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტური გამოძიება

“რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტური გამოძიებით, ქართულ ბაზარზე არსებული ორაგულის დიდი ნაწილი კალმახია — კალმახს კვებისას საღებავებს უმატებენ და ორაგულად ასაღებენ. მყიდველს უმალავენ, რომ თევზის და ხიზილალის ფერი საკვები საღებავებით, პიგმენტებით, ხელოვნურადაა მიღწეული.

კალმახს მუქ ნარინჯისფრად საკვებში შერეული პიგმენტი ღებავს.

“თევზის წონა როცა გახდება 300-350 გრამი, ვიწყებთ პიგმენტირებული საკვების მიცემას, 2-3 თვე სჭირდება თევზს ხორციც რომ გაუფერადდეს და ქვირითიც გაუწითლდეს, ზუსტი დრო უნდა იცოდე, როდიდან დაუწყო სპეციალური საკვების მიცემა”, — ეუბნება ერთ-ერთი მეკალმახე რადიო თავისუფლებას.

რაც შეეხება ორაგულისა და კალმახის ფასებს, ასეთია: 1 კგ ცისარტყელა კალმახი ქართულ ბაზარზე დაახლოებით 20-30 ლარი ღირს, 1 კგ ზღვის/ოკეანის ორაგული კი – 40 დან 100 ლარამდე.

საქსტატის მონაცემებით, ადგილობრივი “ორაგულისებრთა” თევზის უდიდესი ნაწილი, თითქმის 99%, ცისარტყელა კალმახია. 2024 წელს საქართველოში დაახლოებით 1200 ტონა ორაგულისებრთა თევზი მოაშენეს, აქედან 98,75% ცისარტყელა კალმახი იყო. ლიდერია შიდა ქართლის რეგიონი, ქვეყნის წარმოების 56%-ით.

ჟურნალისტური გამოძებიდან ვიგებთ, რომ თევზის და ხიზილალის ნარინჯისფერ-წითელი ფერის მისაღებად იყენებენ კაროტინოიდებს, ყველაზე ხშირად — ასტაქსანტინს (astaxanthin) და ზოგჯერ — კანტაქსანტინს (Canthaxanthin). ამ ნივთიერებების ქიმიური, სინთეზური ფორმა, რაც მეტწილად თევზის ინდუსტრიაში გამოიყენება, ევროკავშირში მკაცრად დოზირებულია. დადგენილია, რომ 1 ტონა თევზის საკვებში მაქსიმუმ 80-100 გრამი კაროტინოიდის შერევაა შესაძლებელი

საქართველოში არც თევზის საკვებში და არც თევზში გამაყვითლებლის, კაროტინოიდების რაოდენობას არცერთი სახელმწიფო უწყება არ იკვლევს, სურსათის ეროვნულმა სააგენტომ რადიო თავისუფლებას მოსწერა, ქვეყანაში არ გვაქვს ისეთი ლაბორატორია, სადაც ამას გამოვიკვლევთო.

სრულად “რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტური გამოძიება წაიკითხცეთ აქ.