“ინსულტის განვითარების ასაკი გაახალგაზრდავებულია” – ვინ არის რისკ-ჯგუფი – ზაზა თელიას რეკომენდაციები

ინსულტის სტატისტიკა ყოველწლიურად იმატებს და ის ერთ-ერთ ყველაზე ვერაგ დაავადებად ითვლება. ექიმი დერმატოლოგი ზაზა თელია გადაცემაში “დილა მშვიდობისა საქართველო” საუბრობს, არის თუ არა ინსულტის განვითარების თავიდან აცილება შესაძლებელი და რა სიმპტომები ახასიათებს მას:

– ინსულტი, თავის ტვინში სისხლის მიმოქცევის მწვავე მოშლა, საკმაოდ ვერაგი დაავადებაა. სიმპტომები შესაძლოა, წამებში, წუთებში განვითარდეს.

• ხდება ბალანსის დარღვევა, შესაძლებელია, ამას თან ახლდეს თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა.
• მხედველობის გაუარესება, პაციენტს ბუნდოვანი მხედველობა აღენიშნება.
• სახის ერთი ნაწილის ასიმეტრია ფიქსირდება. კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღვნიშნავ, რომ ეს წამებში ვითარდება.
• ზედა, ან ქვედა კიდურის სისუსტე, შესაძლოა, სიარულის გაძნელება აღენიშნებოდეს, ან პაციენტი საერთოდ დაეცეს.
• პაციენტს უჭირს მეტყველება
• დროს გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს – სასწრაფოდ, დაუყოვნებლივ უნდა დაურეკოთ სასწრაფო დახმარების ბრიგადას იმიტომ, რომ ინსულტის დროს სწრაფი ჩარევა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.

როგორც წესი, ინსულტი ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომებით იწყება. როგორც აღვნიშნე, უმნიშვნელოვანესია, სასწრაფო დახმარების გამოძახება და პაციენტის ჰოსპიტალში გადაყვანა.

ორი ტიპის ინსულტი არსებობს – იშემიური და ჰემორაგიული.

1. იშემიური ინსულტი შეიძლება თრომბით განპირობებული იყოს, რა დროსაც კონკრეტული სისხლძარღვი თრომბით დაიხშობა და სისხლის მიმოქცევა ირღვევა.
2. იშემიური ინსულტი შესაძლოა არითმიული კარდიოემბოლიით იყოს განპირობებული, როდესაც შესაძლებელია, ადამიანს გულის არითმია, მათ შორის, მოციმციმე არითმია ჰქონდეს და ამან გამოიწვიოს. ამიტომაა მნიშვნელოვანი, რომ ეს გავაკონტროლოთ.
3. გარდა ამისა, იშემიური ინსულტი შესაძლოა, ცერებრული ჰიპოპერფუზიით იყოს განპირობებული. ის კარდიოლოგიურ პრობლემებს, გულის უკმარისობას,ფილტვის ემბოოლიას, სეფსისს შეიძება უკავშირდებოდეს, რამაც შესაძლოა, თავის ტვინში სისხლის მიმოქცევა დაარღვიოს.

ჰემორაგიული ინსულტი უფრო ვერაგ ინსულტად ითვლება, როდესაც თავის ტვინში უკვე სისხლდენა მიმდინარეობს. ეს შესაძლოა, ისევ და ისევ კარდიოლოგიური პრობლემებით იყოს განპირობებული, როგორიცაა ჰიპერტენზია, ანუ წნევის მატება, ტრავმა და ანევრიზმის გასკდომა.

რა კვლევები უნდა ჩავიტაროთ იმის განსასაზღვრად, ვართ, თუ არა რისკის ქვეშ?

როგორც წესი, კარდიოლოგიური გამოკვლევა მნიშვნელოვანია. გულის კარდიო-ექოსკოპია, ელექტროკარდიოგრაფია და ჰოლტერმონიტორინგი, როდესაც პაციენტი 24 საათის განმავლობაში დაკვირვების ქვეშაა.

ის ადამიანები, რომლებსაც არითმია აწუხებთ, მედიკამენტებს განუწყვეტლივ უნდა იღებდნენ იმიტომ, რომ მედიკამენტი აკონტროლებს, რომ რითმი არ დაირღვეს. თუმცა, მედიკამენტი, რა თქმა უნდა, სპეციალისტმა უნდა შეარჩიოს.

ვინ არის რისკ-ჯგუფი?

ზოგადად, ითვლება, რომ ინსულტი, როგორც წესი, 70 წელს გადაცილებულ ადამიანებში უფრო გვხვდება. თუმცა, საგანგაშო და საინტერესო სტატისტიკაა ის, რომ 2019 წლის მონაცემებით, ინსულტის შემთხვევების 63% 70 წლამდე ასაკობრივ კატეგორიაში დაფიქსირდა. ასევე, საგანგაშო არის ის, რომ დაფიქსირებული ინსულტების 89% დაბალი, ან საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში დაფიქსირდა, ისეთებში, როგორშიც საქართველოც ითვლება.

სამწუხაროდ, ინსულტის განვითარების ასაკი გაახალგაზრდავებულია.

ინსულტის რისკ-ფაქტორად ითვლება:

• არასწორი ცხოვრების წესი, მათ შორის, ჭარბი წონა, სიმსუქნე
• თამბაქოს მოხმარება
• დისლიპიდემია – მეტაბოლური პრობლემები
• ალკოჰოლიზმი
• ნარკოტიკების მოხმარება