დახურულ დაწესებულებას, სადაც ბავშვი ოჯახს იძულებით ჩამოშორებულია, არ შეიძლება ერქვას “სახლი” – ქეთი თავართქილაძე

“დანაშაულია, დარგის პროფესიონალები მდუმარედ შევხვდეთ “კანონთან კონფლიქტში მყოფ არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციისა და მხარდაჭერის შესახებ” კანონის მიღებას”, — ფსიქოლოგისა და ბავშვთა დაცვის ექსპერტის ქეთი თავართქილაძის კომენტარს “კანონთან კონფლიქტში მყოფ არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციისა და მხარდაჭერის შესახებ” კანონის მიღებაზე “ნეტგაზეთი” ავრცელებს. მისი თქმით, “დახურულ დაწესებულებას, სადაც ბავშვი ოჯახს იძულებით ჩამოშორებულია, არ შეიძლება ერქვას “სახლი”.

“დანაშაულია, დარგის პროფესიონალები მდუმარედ შევხვდეთ „კანონთან კონფლიქტში მყოფ არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციისა და მხარდაჭერის შესახებ“ კანონის მიღებას.
კანონი ან პოლიტიკა, რომელიც ბავშვთან მიმართებაში ტრავმას, ძალადობას და ფსიქო ბიოლოგიურ რეალობას უგულებელყოფს, აზიანებს ბავშვსაც და საზოგადოებასაც, პასუხისგმებლობას უსამართლოდ აკისრებს ბავშვს.

ბავშვობაში ძალადობა და ქრონიკული სტრესი ზრდის დეპრესიის, ემოციური დისრეგულაციის და იმპულსური, აგრესიული ქცევის რისკს.

“ცუდ გარემოში ტვინი სწავლობს გადარჩენას და არა თვითკონტროლს” — რობერტ საპოლსკი / Robert Sapolsky, ნეირობიოლოგი, სტენფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი, სტრესის, ქცევისა და ტვინის ურთიერთქმედების ერთ-ერთი ყველაზე ავტორიტეტული მკვლევარი.

ათი წლის ბავშვის დახურულ სივრცეში გამოკეტვა და თუნდაც არამზრუნველ ოჯახს ძალადობრივად ჩამოშორება არ არის პრევენცია ან რეაბილიტაცია — ეს ტრავმა, ძალადობა და ბავშვობის არასასურველი გამოცდილებაა / Adverse Childhood Experiences (ACEs).

ასეთი დაწესებულების “სახლად” მონათვლა ენობრივი ცინიზმია: ბავშვს ვეუბნებით, რომ ციხე მისი სახლია.

ეს მიდგომა უგულებელყოფს საქართველოს არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის პრინციპებს, რომელსაც წლები ვაშენებდით და რომლითაც ვამაყობდით.
რეალური დაცვა არ არის იზოლირება. დაცვა არის ზრუნვა, თავისუფლება და შესაძლებლობა, ბავშვი განვითარდეს ძალადობის გარეშე.

10 წლის ბავშვს, რომელიც მორალური განვითარებით პრეკონვენციური მორალის საფეხურზეა, არ შეიძლება ერქვას “კანონთან კონფლიქტში მყოფი”.

დახურულ დაწესებულებას, სადაც ბავშვი ოჯახს იძულებით ჩამოშორებულია, არ შეიძლება ერქვას “სახლი”.

17 დეკემბერს, ოცნების პარლამენტმა საბოლოოდ მიიღო კანონი, რომელიც კანონთან კონფლიქტში მყოფ არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრის შექმნას ითვალისწინებს.

კანონპროექტის მიხედვით, 14 წლამდე მოზარდები კანონის დარღვევის შემთხვევაში “სპეციალურ რეაბილიტაციის ცენტრში” მოიხდიან სასჯელს. კანონპროექტის მიხედვით, ამისთვის “დასაბუთებული ვარაუდი” უნდა არსებობდეს.

არასრულწლოვანის აღნიშნულ ცენტრში გადამისამართებას პროკურორი განაგებს. არასრულწლოვანი გადაწყვეტილების მიღებიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში უნდა გადამისამართდეს აღნიშნულ ცენტრში, სადაც პირზე ინფორმაციის შეგროვება იწყება. “გამოსასწორებელ” ცენტრს უფლება აქვს სახელმწიფოს სხვადასხვა ორგანოდან ან/და სხვა ისეთი პირიდან ან დაწესებულებიდან გამოითხოვოს არასრულწლოვანზე საჭირო ინფორმაცია.